Физиолог-быраас, успуорт бырааһа, мэдиссиинэ наукатын хандьыдаата, айылҕа аан дойдутааҕы академиетын доктора, естествознание Арассыыйатааҕы академиетын Бочуоттаах профессора; хайыһарга, биатлоҥҥа, спортивнай ориентированиеҕа ССРС успуордун маастарыгар хандьыдаат, Саха АССР элбэх төгүллээх чөмпүйүөнэ уонна призера, Саха өрөспүүбүлүкэтин хайыһар успуордугар федерациятын Бочуоттаах бэрэссэдээтэлэ, кыраайы үөрэтээччи, элбэх кинигэ ааптара, Саха сиригэр “Хотугу мэдиссиинэни” төрүттээччи, 2013 сыл түмүгүнэн “Человек года” аат хаһаайына; аан маҥнайгы кэнтиниэннэр икки ардыларынааҕы Беринг силбэһиитин эстафетанан харбаан туорааһынын научнай салайааччытын быһыытынан аан дойдутааҕы Гиннес кинигэтигэр киллэриллибит, Нөөрүктээйи нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбит, РФ естествознание наукаларын академиятын наукаҕа уонна үөрэххэ үтүөлээх үлэһитэ, ССРС физическэй культуратын туйгуна, Нөөрүктээйи нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо ТИМОФЕЕВ ДМИТРИЙ СЕМЕНОВИЧ быйыл баара буоллар атырдьах ыйын 19 күнүгэр 80 сааһын туолуо этэ.
Дмитрий Семенович төрөөбүтэ 80 сылыгар аналлаах Мэҥэ Хаҥалас улууһугар аһаҕас хайыһарга күрэхтэһиитэ кини төрөөбүт дойдутугар Павловскайга кулун тутар 19 күнүгэр ыытылынна. Манна Дьокуускай, Алдан куораттарыттан, Хаҥаластан, Горнайтан, Уус Алдантан, Чурапчыттан, Намтан, Орто Халыматтан, Амматтан, Хатастан, Мэҥэ Хаҥаластан барыта 9 сааһыттан 86 саастарыгар диэри 107 хайыһардьыт кытынна.
Д.С. Тимофеев туттарбыт арочнай успуорт саалатыгар күрэхтэһии үөрүүлээх аһыллыытыгар Ил Түмэн дьокутаата, улуус хайыһар успуордугар федерациятын бэрэссэдээтэлэ А.М. Находкин, РФ уонна СӨ физическэй культураҕа үтүөлээх үлэһитэ, өр сылларга Саха сирин успуордун салайбыт А.Е. Алексеев, “Чысхаан” хайыһары таптааччылар кулууптарын салайааччыта, судаарыстыбаннай, бэлитиичэскэй диэйэтэл Е.С. Никитина, Нөөрүктээйи нэһилиэгин баһылыга Н.Г. Федоров, Мэҥэ Хаҥалас физкультураҕа уонна успуорка бырабылыанньатын салайааччыта К.А. Захаров, МВД бэтэрээнэ, Нөөрүктээйи нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбит П.Н. Петров уонна Д.С. Тимофеев олоҕун аргыһа З.Е. Тимофеева күрэхтэһээччилэри эҕэрдэлээтилэр, кылгас ахтыылары оҥордулар. Нэһилиэк баһылыга Федоров Николай Гаврильевич бу күрэхтэһии аһыллыытынан 2022 сыл нэһилиэккэ оҕо спордун сыла биллэриллибитин биллэрдэ.
“Айылгы” култуура киинигэр Дмитрий Семенович олоҕун, үлэтин-хамнаһын көрдөрөр быыстапка тэрилиннэ, экраҥҥа киэҥ ис хоһоонноох биидьийэлэр, хаартыскалар көрдөрүлүннүлэр.
2010 с.т.:
- 2 килэмиэтиргэ - 1м. Поротов Сандаар 8 мүн 28 сөк (Хатас), 2м Иванов Вова 9 мүн 28 сөк (Хаҥалас), 3м Слепцов Денис 10 мүн 15сөк (Хаптаҕай);
- .т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Нестеров Коля 11.27 (Бырама, Алдан), Денисов Павел 29 (Тиэлиги, Алдан), Васильев Максим 12.42.(Хаптаҕай); 2006-07 с.т.
- 5 килэмиэтиргэ - Терешкин Айтал 14.45 (Уус-Алдан), Заровняев Сергей 15.36 (Томтор), Тарков Эрэл 15.36 (Алдан);
2004-05 с.т.:
- 5 килэмиэтиргэ - Иванов Виктор 14.41 (Хатас, Дьокуускай УОР), Васильев Кирилл 18.57 (Хаптагай), Гаврильев Айтал 20.37 (Тиэлиги).
Эр дьоннор
2003-1973 с.т.:
- 10 килэмиэтиргэ - Ховров И. 31.26 (ХИФУ, Уус-Алдан), Сивцев П. 31.47 (Хатас, ДЮСШ-4), Сивцев В. 31.58 (Хатас, ДЮСШ-4).
1982-1973 с.т.:
- 10 килэмиэтиргэ - Попов Я. (Дьокуускай, Төҥүлү) 32.47, Яковлев В. 34.31 (Хаҥалас), Оконешников С. 39.01 (Павловскай).
1972-1963 с.т.:
- 10 килэмиэтиргэ - Яковлев В. 34.11 (Хаҥалас), Лиханов А. 36.18 (Хаҥалас), Яковлев Н.38.05 (Томтор);
1962-1953 с.т.:
- 5 килэмиэтиргэ - Данилов В. 15.39 (Орто Халыма), Кривошапкин В. 16.14 (Дьокуускай, Нам), Сивцев А. 17.05 (Мирнэй, Уус-Алдан).
1952 с.т уонна аҕа саастаахтар:
- 5км - Илларионов А. 19.04 (Хара), Контоев С. 20.28 (Хатас, Горнай), Слепцов И. 22.03 (Дьокуускай).
Кыргыттар
2009 с.т.:
- 2 килэмиэтиргэ - Иванова Нелли 9.46 (Хатас), Антонова Кира 10.26 (Мэҥэ Хаҥалас П), Иванова Софья 10.32 (Дьокуускай);
2008-09 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Лугинова Марина 12.37 (Уус-Алдан, Хатас), Филиппова Айыллаана 17.53 ( Павловскай), Павлова Эльза 24.00 (Моорук);
2006-07 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Криговорницына Валерия 11.38 (Павловскай, Алдан), Егорова Валя 12.29 (Павловскай, Алдан), Винокурова Сахайаана 15.55 (Павловскай);
2004-05 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Софронова Майя 14.15 (Майа, Алдан), Перова Катя 14.28 (Хорообут), Иванова Яна 17.45 (Павловскай).
Дьахталлар
2003-1988 с.т.:
- 5 килэмиэтиргэ - Кочнева Л. 19.20 (ХИФУ, Таатта), Новгородова Н. 19.52 (Нам), Бугаева А. 24.18 (Мэҥэ Хаҥалас);
1987-1978 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Павлова С. 16.50 (Павловскай), Илларионова В. 22.56 (Павловскай);
1977-1968 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Степанова А.14.29 (Амма), Семенова М. 15.29 (Горнай);
1967-1958 с.т.:
- 3 килэмиэтиргэ - Винокурова К. 19.17 (Аллараа Бэстээх);
1959 с.т. уонна аҕа саастаахтар:
- 2 килэмиэтиргэ - Никитина Е. 9.47 (Дьокуускай), Слепцова В. 9.48 (Дьокуускай), Билюкина К. 13.41 (Павловскай).
Күрэхтэһии үөрүүлээх түмүгү таһаарыыта ”Айылгы” култуура Киинин саалатыгар өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытылынна. Кыайыылаахтар мэтээллэринэн, грамоталарынан, сыаналаах бириистэринэн, туоһу суруктарынан наҕараадаланнылар. Элбэх кыттааччы анал бириистэри тутуулара сонун көстүү буолла.
Хайыһардьыттар, тириэньэрдэр күрэхтэһии үрдүк таһымнаахтык барбытын бэлиэтээтилэр. Кинилэр өтөрүнэн маннык күрэхтэһии ыытылла илик диэн улуус, нэһилиэк салалталарыгар, тэрээһиҥҥэ кыттыбыт Павловскай олохтоохторугар, Д.С. Тимофеев кэргэнигэр З.Е. Тимофееваҕа, оҕолоругар, аймахтарыгар, күрэхтэһиини ыыппыт судьуйаларга, хайыһар суолун бэлэмнээбит тириэньэр Алексей Егорович Афанасьевка, күрэхтэһии култуурунай тэрээһинин оҥорбут ”Айылгы” норуот айымньытын киинин уонна Арчы дьиэтин кэлэктиибигэр махтал тылларын эттилэр.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун Павловскай сэлиэнньэтэ хайыһарга үтүө күрэхтэһиини тэрийэн ыытта. Арыллыыта олус үчүгэй буолла. Тимофеев Д. С. бииргэ төрөөбүттэрэ, кэргэнэ, аймахтара, оҕолоро наһаа баай астаах остуолу тэрийэн хайыһардьыттары күндүлээтилэр. Күрэхтэһии тэрээһинэ үрдүк таһымнаах буолла, хайыһар тыраассата, судьуйа уонна кэмэнтээрий үлэлэрэ бэркэ табылыннылар. Түмүккэ: “Бары тэрийээччилэргэ “Чысхаан” өрөпүүбүлүкэ хайыһары таптааччыларын кулууптарын ааттарыттан барҕа махтал буолуохтун”! – диэн РЛЛС маастара, күрэхтэһии кыттыылааҕа Василиса Слепцова махтал тылларын эттэ.
Афанасий Илларионов
