Күндү киһибит туһунан сырдык өйдөбүл умнуллуо суоҕа...

Олоҕун сыллара: 08.08.1953 - 02.02.2024

Подробности

2024 сыл олунньу 2 күнүгэр кэргэним, оҕолорум ийэтэ Коротова Матрена Михайловна соһуччу бу олохтон барда...

Мотя Уус Алдан оройуонун Курбуһах нэһилиэгин Уус Күөлэ бөһүөлэгэр 1953 сыллаахха атырдьах ыйын 8 күнүгэр иис идэтигэр оҕолору уһуйар үтүөкэннээх киһи Ульяна Васильевна Пестрякова уонна Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ Михаил Петрович Решетников дьиэ кэргэннэригэр иккис кыыһынан күн сирин көрбүтэ.

Оскуоланы бүтэрэн баран, олохтоох балыыһаҕа сиэстэрэлээбитэ. 1975 сыллаахха ыал буолбуппут, Мичил уонна Сардаана диэн оҕолордоммуппут. Курбуһах интэринээт-оскуолатыгар, Нам Үөдэйигэр, Бүлүү Дьөккөнүгэр, Сунтаар Тойбохойугар эмиэ интэринээт-оскуолаҕа, оҕо дьиэтигэр, Дьокуускай Хатаһыгар сабыылаах оскуолаҕа үлэлээбиппит. Матрена Михайловна барыга бары дьоҕурдаах буолан, ханнык да үлэттэн толлон турбат хоһуун үлэһит, хайа баҕарар кэлэктиипкэ бэйэ киһитэ буолан, уопсастыбаннай тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттара. Бииргэ үлэлээбит дьоно кинини дириҥник ытыктыыллара, истиҥник сөбүлүүллэрэ. Бэртээхэй асчыт уонна иистэнньэҥ, эйэҕэс, ыалдьытымсах хаһаайка этэ. Үүнээйи арааһын үүннэрэрэ, дьүөгэлэрин кытта айылҕаҕа сынньанарын, сир астыырын сөбүлүүрэ. Дьиэбит мэлдьи ыалдьыттардаах буолара, устудьуон аймахтарбыт олороллоро, хоноллоро-өрүүллэрэ. Биһиги аҕабыт Пётр Павловиһы ыарахан ыарыыга ыллара сыттаҕына, бүтэһигэр диэри көрбүтэ-харайбыта.

Кинини билэр дьоҥҥо Матрена Михайловна бэйэтин туһунан сырдык, ыраас өйдөбүлү хаалларан барда. Өрүү өйдүү-саныы сылдьыахпыт... Күндү таптыыр киһибитин тиһэх суолугар атаарарга күүс-көмө буолбут, кутурҕан тылларын тиэрдибит бары аймахтарбытыгар, араас кэмҥэ бииргэ үлэлии, алтыһа сылдьыбыт дьоммутугар махталбытын тиэрдэбит.

Сир ийэ биһигэр бигэнэн,

Күн күбэй ийэбит, нухарый,

Айылҕа илгэлээх тыынынан

Үйэ-саас биһиэхэ мичилий...

Баар үтүө, үчүгэй барыта

Эн өйдөөх хараххар көстөрө,

Төгүрүк бу сирбит кэрэтэ

Эн намыын саҥаҕар саһара...

 

Сайа.

Күн күбэй ийэбит, таптыыр күндү киһибит, маамабыт соһуччу биһигиттэн барбытыттан куппут-сүрбүт көтөн туран, аһыыбыт-хомолтобут муҥура суоҕун биллэрэбит.

Ийэбит барахсан саамай эйэҕэс, саамай үөрүнньэҥ, ханнык да ыарахаттартан куттаммат, олоҕун тухары биһиги эрэ үчүгэй, дьоллоох буоларбыт туһугар кыһанара. Мин бастыҥ доҕорум, олох устун санаабын, олоҕум быһыытын өйдүүр-өйүүр, мэлдьи күүс-көмө, өйөбүл буолар киһим... Дьиҥ сахалыы муударай, ол гынан баран саҥа олох хаамыытынан сайдыылаах, түргэн, сытыы толкуйдаах эн эрэ этиҥ.

Эн күлэ-үөрэ сылдьар мөссүөнүҥ олорорбут тухары биһиги сүрэхпитигэр хаалыаҕа. Эйиэхэ махталбыт уонна тапталбыт муҥура суох.

Оҕолоруҥ Мичил, Сардаана.

Күндү эдьиийбит Матрена күн сириттэн соһуччу баран, барыбыт сүрэхпитин аймаата. 

Бу ыарахан күннэрбитигэр көмө-тирэх буолбут аймахтарбытыгар, дьүөгэлэригэр, бииргэ үөрэммит кылааһын оҕолоругар махтанабыт. Эдьиийбитин тиһэх суолугар атаара кэлбиттэр бары Матрена Михайловна дьоҥҥо барытыгар эйэҕэс, аһыныгас майгылааҕын, минньигэс астаах хаһаайкатын, күүстээх санаалааҕын ахтан-санаан аастылар.

Эдьиийбит барахсан, кырдьык, оннук киһи этэ... Эн оҕолуу үөрүнньэҥ, өрүү үгүс кэпсээннээх, итии чэйдээх, дэлэй астаах, кыра сиэн оҕолору куруук таптыы, хайгыы сылдьар майгыгын умнуохпут суоҕа. Эйигин куруук сылаас сүрэхпитинэн ахта-саныы сылдьыахпыт.

Кини туһунан тиһэх ахтыы умнуллуннаҕына, ол киһи букатыннаахтык бу олохтон барар.

Дириҥник ытыктыыр, таптыыр эдьиийбит Матрена Михайловна сырдык, үтүө санаалаах, олус чиэһинэй киһи этэ. Кини суох буолбутун туһунан хомолтолоох сураҕы билигин да итэҕэйбэппин. Кини курдук соһуччу олохтон барбыт киһи букатыннаахтык өлбөт, биһиги сүрэхпитигэр, өйбүтүгэр-санаабытыгар өрүү баар буолуо дии саныыбын. Кинини хаһан да умнуохпут суоҕа.

Эдьиийбит соһумардык барбыта биһиэхэ барыбытыгар киһи олоҕо хайдах курдук кэбирэҕин көрдөрөр, онон бу Орто дойдуга баар кэммитигэр чугас дьоммутугар төһө кыалларынан тапталбытын этэ, тиэрдэ турарбыт сатанар. Эдьиийбитин мэлдьи суохтуохпут, курутуйа ахтыахпыт...

Сиэн балта Дия Дорофеева.