Мииринэй оройуонугар баар “Новай” сопхуоска уларытыыны киллэрии (реорганизация) тэрээһиннэрэ туох түмүктэри биэрбитин кэпсэтиһэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев кыттыылаах мунньах соторутааҕыта буолан ааста.
Бары да билэргит курдук, алмаас хостооһунугар быһаччы сыһыана суох актыыптары хампаанньаттан таһаарыы чэрчитинэн, бу 2020 сыл тохсунньу 1 күнүттэн саҕалаан тустаах сопхуос “АЛРОСА” АХ састаабыттан тахсар. Биэдэмистибэдэр икки ардыларынааҕы бөлөхтөр быһаарыыларыгар олоҕуран, сохпуос үс отделениетыгар туох-ханнык тэрээһиннэр ыытыллыбыттарын көрүөҕүҥ.
Сүлдьүкээр
Сүлдьүкээр отделениетын базатыгар “Саха сүөһүтэ” судаарыстыба хааһынатын тэрилтэтэ (ГКП) биир туһунан салаата түстэммит. Онно бу саас муус устар ыйыгар 130 олохтоох боруода – саха сүөһүтүн илдьэн олохтообуттар. Кэлэр нэдиэлэҕэ онно 200 сүөһү турарыгар суоттаммыт сүөһү турар саҥа комплексын үлэҕэ киллэрии үөрүүлээх тэрээһинэ былааннанар. Онно Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлэ Андрей Тарасенко кыттыаҕа.
Алмаастаах кыраай тыатын хаһаайыстыбатыгар бу өтөрүнэн бэлиэтэммэтэх дьоһуннаах тэрээһин буолар, кэлиҥҥи кэмҥэ маныаха дьүөрэ саҥа тутуу бу диэки ыытылла илик. Онон бу түгэн саханы саха дэппит төрүт сүөһүбүт аны Мииринэй оройуонун Сүлдьүкээригэр олохсуйар кыахтанарыгар төһүү буолла. Саха сүөһүтүн этин, үүтүн иҥэмтэтин, доруобуйаҕа туһатын бары билэбит. “Мраморнай” дэнэр, саха сүөһүтүн сыа быыстаах, ураты минньигэс амтаннаах этин, бэл, Великобритания, Англия, Япония уонна Соҕуруу Кэриэйэ курдук дойдулар гурман-туристара үрдүктүк сыаналыыллар.
Ити гынан баран “Новай” сопхуостан хаалбыт, ыччат сүөһүгэ анаан, Сэбиэскэй кэмҥэ тутуллубут эргэ хотон, эргэрэн-хаарбахтыйан, туһаттан тахсан турбута. Онон «Туймаада» агрохолдинг саҥа хотону тутар быһаарыыны ылынан, тутааччылар бэрт кылгас кэм иһигэр саҥа хотону дьэндэтэн таһаардылар.
Саҥа хотон киэҥ-куоҥ, аттыгар эбии хостордоох, онтулара аныгы ирдэбилгэ эппиэттиир гына, толору хааччыллыылаахтар. Саамай сүрүнэ, манна Сүлдьүкээр 23 олохтооҕо үлэлээн-хамсаан, дохуот аахсар кыахтанар.
Таас Үрэх
Таас Үрэх отделениетын этэр буоллахха, оройуон дьаһалтата хара ааныттан Саха сиригэр иитиллэрэ үгэскэ кубулуйбут сүөһү иитиитин көрүҥнэрин салгыыр, ахсаанын элбэтэр соругу тутуспута. Манна ТХПК-ны тэрийии Ботуобуйа нэһилиэгин уонна бүттүүн Мииринэй оройуонун да социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар тутаах суолталаах. Ол быһыытынан Таас Үрэххэ сылгыны үөрдээн иитиинэн дьарыктанар “Сандалы” ТХПоК тэрийбиттэрэ. Бу – хозрасчетнай тэрилтэ буоларынан, үбүлээһиҥҥэ сыһыаннаах кэккэ кыһалҕалардаах. Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр уонна “Мииринэй оройуона” МО-ҕа уонна “Ботуобуйа нэһилиэгэ” муниципальнай тэрилтэҕэ ТХПоК-у өйүүр ньымалары толкуйдуурга соруйда.
Арыылаах
Сопхуос киин отделениета Арыылаахха баара, “Новай” сопхуос оҥорон таһаарар сүрүн кыамтата манна түстэнэр. Оттон күн бүгүн икки тэрилтэ үлэлии-хамсыы олорор: «Сахаплемобъединение» АУо уонна «Новай» ХЭУо. Ол эбэтэр, сүөһү иитиитэ уонна бородууксуйаны астааһын (дьоҕус үүт собуота) тус-туһунан тэриллэр. Бу ааһан эрэр сыл бастакы аҥаарын түмүгэ үп-харчы өттүнэн үтүө түмүктээҕин көрдөрбүт. Нэһилиэк олохтоохторо үүт аһынан, сымыытынан да быстарыга суох хааччылла олороллор. Бу тэрилтэлэри салгыы сайыннарар былаан баар, ол иһигэр “АЛРОСА” АХ тус сыаллаах инвестициятын кытыаран туран.
“Новай” сопхуоһу уларыта тутууга (реорганизация) былааннаммыт бары тэрээһиннэр этиллибит кэмигэр ыытыллыбыттарын, сопхуос оҥорон таһаарыыта да, сүөһүтүн ахсаана да аҕыйаабатаҕын анаан бэлиэтиир тоҕоостоох. Ол – саамай сүрүнэ буоллаҕа.
Мииринэй оройуонун аҕа баһылыга Ришат Юзмухаметов үөһэ этиллибит мунньахха салгыы сайыннарарга туһулуммыт этиилэри киллэрдэ. Ол курдук, инвестициялаах бырайыактары олоххо киллэрии чопчуламмыт былааннаах буоларын, үлэ түһүмэхтэрин толору ыйары, болдьоҕун, үбүлээһин кээмэйин уонна онно эппиэттээх сирэйдэр кимнээх буолалларын чопчу ыйары туруоруста. Оройуон дьаһалтата “Сахаплемобъединение” АУо кэлэр 2021 сылга үп-харчы хаһаайыстыбаннай үлэтин былааныгар, чопчута, ананыахтаах субсидия кээмэйин чааһыгар долгуйар. Ил Дархан “Мииринэй оройуона” МО этиитин өйөөтө уонна СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр тустаах боппуруоһу хонтуруолга ыларыгар соруйда.
Маны таһынан Мииринэй оройуонун дьаһалтата икки үүт собуотун оҥорон таһаарыыта көдьүүстээх буоларын туһугар Мииринэйгэ уонна Арыылаахха баар дьоҕус собуоту холбоон, биир ХЭУо оҥорору туруоруста. Бу маннык түгэҥҥэ кинилэргэ дьиҥ ынах үүтүттэн дуу эбэтэр бороһуок үүттэн бэлэмнэнэр үүт ас арааһа элбиэ диэн суоттаналлар. Кэнэҕэһин өссө сыыр оҥоһуутун уонна да атын бородууксуйаны бэлэмниири былаанныыллар.
