Кэлэр кэскилбит, инникигэ эрэлбит – оҕо аймах. Оччотугар биһиги кэнчээри кэскилбитин кимиэхэ эрэнэрбит, ол аата, үөрэттэрэрбит – сүрүн уонна тыын суолталаах. Бу курдук олохтоох санааҕа салайтаран, Сунтаар улууһун салалтата учууталлары бэлэмнииргэ анал муниципальнай бырагырааманы толкуйдатарга быһаарбыта. Маны олоххо киллэрэргэ ирдэнэр үбүлээһин кэккэ өлүүскэтин кинилэргэ АЛРОСА хампаанньа биэрэр.
Бүгүн биһиги эһиэхэ «ТайгаПост» таһаарыыга үлэлиир биир идэлээхтэрбит туһааннаах улуус аҕа баһылыга Анатолий Васильевич Григорьевы кытта кэпсэтиилэрин билиһиннэриэхпит. Онно тус сыаллаах үөрэҕи үбүлээһин уонна учууталлары үөрэттэриигэ олохтоох алмаас хампаанньатын кытта түһэрсиллибит дуогабар туһунан этиллэр.
Санатан эттэххэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр алмаас хостонор алмаастаах түөлбэ дэнэр уопсайа 9 улуустаахпыт. Ол иһигэр – олоҥхо дойдута Сунтаар. Бу түөлбэ улуустарыгар АЛРОСА хас сыл аайы хас биирдиилэригэр 9,25 мөл. солк. өйөбүл үбү көрөр. Бу тус сыаллаах көмө – АЛРОСА-ттан киирэр ботуччу үптэн-харчыттан, холобур, дивиденд үбүгэр холоотоххо, дуона суох курдук. Ааспыт сырыыга билиһиннэрбиппит курдук, бу тус сыаллаах үбүлээһин хампаанньа атын көмөлөрүттэн бэлиэ уратылаах. Ол эбэтэр, бу дуогабарынан кэлэр үп-харчы булгуччу улуус уонна алмаас хампаанньатын икки ардыгар түһэрсиллибит дуогабарга этиллэр сыалга эрэ туттуллар.
Үгэс курдук, бу маннык дуогабары икки өрүт хас сыл аайы сыл саҕаланыытыгар түһэрсэр. Аны, ол ылбыт үптэрин хаһан, хайдах туттубуттарын улуустар хайаан да
АЛРОСА хампаанньаҕа толору отчуоттуур эбээһинэстээхтэр. Өскөтүн үбүлээһини атын хайысхаҕа туһанар наада тирээтэҕинэ, эмиэ АЛРОСА-ны кытта быһаарсыллыахтаах. Ол эрээри дьиҥ олоххо билиҥҥитэ итинник түгэн буола илигин бэлиэтиир тоҕоостоох. Тоҕо диэтэххэ, дуогабар баттаныан иннинэ улуустарга үп туохха туттуллар сөптөөҕүн туһунан ымпыгар-чымпыгар диэри ырытыһыы, быһаарсыы, сөпсөһүннэрии буолар.
Анатолий Григорьев, Сунтаар улууһун баһылыга:
– Тус сыаллаах үбүлээһин дуогабарын үбүн биһиги үөрэх, култуура, успуорт, урбаан, тыа хаһаайыстыбатын курдук эйгэлэргэ анаммыт муниципальнай бырагыраамаларга олоххо киллэрэргэ туһанабыт.
Бастаан утаа улуус дьаһалтатын салааларын иһигэр үлэ барар, дьэ, ол кэнниттэн быһаарыы бырайыага оройуон Сэбиэтин дьокутааттарын сиэссийэтигэр киирэр. Дьокутааттар Сэбиэттэрэ тустаах сылга АЛРОСА хампаанньаттан кэлэр тус сыаллаах үбүлээһин туохха ыытылларын олохтоохтук бигэргэтэр. Ол кэнниттэн былааннаммыт үлэни, ороскуоту алмаас хампаанньатын исписэлиистэрин кытта кэпсэтэн, сөбүлэһиннэриллэр.
Биир холобуртан саҕалыым: кэнники сылларга биһиги ураты болҕомтону учууталлары уонна уһуйаан иитээччилэрин үөрэттэриигэ, билиилэрин хаҥатыыга уурабыт. Оҕо аймах – биһиги кэлэр кэскилбит, эрэлбит. Ол иһин кинилэр оскуола иннинээҕи саастарыттан саҕалаан хайдах, төһө дириҥ уонна хаачыстыбалаах билиини ылаллара улахан суолталаах диэн, ити өттүгэр күүскэ үлэлэһэбит. Ол курдук, 2022 сылга алын сүһүөх кылаас, матымаатыка, химия, физика, нуучча тылын учууталларыгар идэлэрин үрдэтинэр кыаҕы биэрбиппит. Кинилэри Хабаровскай, Новосибирскай, Санкт-Петербург уонна Москуба үөрэҕин кыһаларыгар ыыппыппыт.
Ону таһынан Сунтаар улууһа Казань университетын кытта бииргэ үлэлэһэргэ дуогабар түһэрсибитэ. Онуоха тустаах университет биһиги усулуобуйабытыгар сөп түбэһэр гына «Үөрэх» бырагырааматын оҥорбута. Инньэ гынан Казань университета эмиэ биһиги педагогтарбыт идэлэрин үрдэтиигэ ылсан үлэлэһэр.
Былырыын туһааннаах үбү уталыппакка быһаарыыны ирдиир наадаҕа туттубуппут. Холобур, Сиэйэ нэһилиэгэр тутуллуохтаах саҥа оскуола тутуллар сир учаастагын межеваниелаппыппыт, Туойдаах оскуола-уһуйаанын өрөмүөнүгэр уонна тэрилинэн хааччыйыыга туһаммыппыт.
Анатолий Григорьев 2022 сылга АЛРОСА-ттан тус сыаллаах үбүлээһин дуогабарынан ылбыт 9,25 мөл. солк. үбүттэн «Үөрэх» эйгэтигэр 2,25 мөл. солк. туттуллубутун, бу – муҥутуур улахан ороскуот ыстатыйата буолбутун бэлиэтээтэ. Оттон икки мөлүйүөн солк. улуус дьаһалтата уонна дьокутааттар Сэбиэттэрэ сүөһү иитэр уонна үүнэйи олордор хаһаайыстыбаларга ананар көмөҕө ыыппыттар. Биир итиччэ икки мөл. солк. төрүт дьарыгы, сиэри-туому, култуураны уонна ускуустубаны үйэтитиигэ, сайыннарыыга барбыт. Чопчулаатахха, Элгээйигэ уонна Сунтаарга баар Оҕо ускуустубатын оскуолаларын хапытаалынай өрөмүөнүн бырайыактаах симиэтэтин оҥорууга туттуллубут.
«Сунтаар спортсменнара өрөспүүбүлүкэ иһигэр эрэ буолбакка, Арассыыйа таһымыгар эмиэ киэҥник биллэллэр. Ону сэргэ кинилэр норуоттар икки ардыларынааҕы ааттаах-суоллаах күрэхтэһиилэргэ кыттан, кыайыы көтөллөөх эргиллэллэр. Холобур быһыытынан ааттаталаатахха, Олимпиада үрүҥ көмүс призёра Александр Иванов, биһиги кыргыттарбыт – кик-боксиҥҥа успуорт үтүөлээх маастардара Оксана Васильева (Гюрза), Оксана Андреева уонна Мария Кривошапкина, сүүрүк Наталья Леонтьева, бөҕөстөр Алквиад Иванов, Пётр Попов, Альберт Захаров, Николай Яковлев, Лев Павлов, Николай Охлопков, волейболист Алена Дмитриева уо.д.а. билэр буолуохтааххыт.
Былырыын, 2022 сылга, физическэй култуура уонна успуорт эйгэтигэр ситиһиилэммиттэргэ сыллата ананар төлөбүргэ АЛРОСА тус сыаллаах дуогабарын үбүттэн 1,5 мөл. солк. бэриллибитэ. Биир дойдулаах, биллэр-көстөр ситиһиилээх спортсменнарбыт оҕолорбутугар суолдьут сулус, ориентир оруоллаахтар, үтүө холобур буолаллар. Кинилэр ситиһиилэрин, кыайыыларын көрөн, успуорка, кыайыыга тардыһыылара, дьулуһуулара күүһүрэр, ис-иһиттэн кыһанан дьарыктаннахха, кыаллыбат, сатаммат диэн суох диэн санааны үөскэтэр. Оҕолор успуорт күрэхтэһиилэригэр уопутуралларын туһугар, өрөспүүбүлүкэ турнирдарыгар айанныыр ороскуоттарыгар 500 тыһ. солк. аҥаара анаммыта», – Анатолий Васильевич салгыы сэһэргиир.
Сунтаар улууһугар хас эмэ сүүһүнэн урбаанньыты иитэн-такайан, өйөөн таһаарбыт биисинэс-инкубатор үлэлиир. Ол быһыытынан АЛРОСА тус сыаллаах үбүн кэккэ өлүүскэтин биисинэс бастыҥ бырайыактарын олоххо киллэриигэ, өйүүргэ ыыталлар. Тус сыаллаах үбүлээһин дуогабара түһэрсиллэр буолуоҕуттан улуус баһылыга бэлиэтээбитинэн, улуус үгүс урбаанньыта атаҕар турар кыахтаммыт. Кинилэр сүөһүнү иитиигэ, үүнээйи, оҕуруот аһын салаатыгар, астыыр бырамыысыланнаска төһүү кылааттарын киллэрэллэрэ кэрэхсэбиллээх. Урбаанньыттар улуус экэниэмикэтин ылар өлүүскэлэрэ сыллата улаатар эбит.
Баһылык Анатолий Григорьев араас суол эйгэҕэ баар бастыҥ быраактыканы хайаан да өйүүр, сайыннарар наада уонна ол туһунан киэҥник сырдатан, атын дьону көҕүлүүр, санааларын ууран дьарыктаналларыгар көмө көдьүүстээх диэн бигэ эрэллээх. АЛРОСА тус сыаллаах үбүлээһинин сорох өттө ити сыалга эмиэ туттуллар.