Ордук хамсык хаайбыт кэмигэр эдэриттэн эмэнигэр тиийэ бары да төлөпүөн диэн арахсыспат доҕордоннубут. Ытыс саҕа тэрил нөҥүө харыс да халбарыйбакка аан дойдуну тилийэ кэтиибит. Инстаграм нөҥүө элбэх суруттааччылаах блогердарбыт “баттл” диэн ааттаан бэйэ-бэйэлэрин кытта куоталаһыыларын утаппыттыы маныыбыт. “Хайалара ордугуй, ким кыайар эбитий?” диэн испитигэр сэмээр долгуйабыт.
Аатырбыт блогердар итинник куоталаһыыга бэйэ-бэйэлэрин хармааннарын хаарыйсар, араас сорудахтары бэрсэн, сороҕор соччо солуута суох быһыыга киллэрсэр курдуктар. Оттон бу аҕыйах хонуктааҕыта, биһиги Сунтаарбыт блогердара, култуура салалтатын начаалынньыга Мария Кобельянова-Тускулаана уонна “Долгун” радио ыытааччыта, ырыаһыт, тамада Михаил Кутана улууспутугар Үтүөнү оҥорооччу сыла биллэриллибитинэн, бэрт сэргэх хамсааһыны таһаардылар. Ол курдук, кинилэр бэйэлэриттэн саҕалаан, дьону-сэргэни үтүө дьыаланы оҥорууга көҕүлүүр, кыаммат-түгэммэт дьоҥҥо көмөлөһөр хардарыта 3 сорудахтаах инстаграм нөҥүө баттл тэрийдилэр. Бастаан блогердарбытыгар хайдах эрэ “арай кыаллыбатын, арай дьон өйдөөбөтүн” диэн саарбаҕалааһын санаа кыымнара киирэн ылбыт эбит буоллаҕына, кэлин, дьон маннык хамсааһыҥҥа олус көхтөөҕүттэн, хайа баҕар түгэҥҥэ көмөҕө кэлэриттэн олус үөрэн, кынаттанан сылдьаллар.
Тускулаана бастакы сорудаҕынан Михаил маҕаһыыҥҥа киирэн, аҕа саастаах киһи атыыласпыт бородууктатын төлөөн, ол киһиэхэ үөрүү кыымын сахпыта. Оттон Тускулаана “Татыйыына” улахан маркетыгар “Үтүө санаа долбуурун” олохтоон, Сунтаарбыт элбэх дьоно онно көх-ньэм буолан, үөрдэ-көтүтэ улууспут 5 ыалыгар соһуччу бэлэх быһыытынан тобус-толору астаах бакыаттар тиэрдиллибиттэрэ.
Михаил Кутана иккис сорудаҕын толороору, доҕотторун-атастарын хомуйа тардан, Устье нэһилиэгэр олорор 83-с хаарыгар сылдьар улахан дьиэ кэргэн ийэтэ, эбэтэ, сэрии сылын оҕото, инбэлиит Маргарита Семеновна Сидорова тэлгэһэтигэр тиийэн эҕэрдэ кэнсиэр бэлэхтээн, сүргэтин көтөҕөн кэлбиттэрэ. Салгыы, Тускулаана биир өрөбүл күнүгэр Хорохой хаһаайыстыбатыгар баран, саах күрдьэн, от киллэрэн, ынах ыан, ферма үлэһиттэрин сэһэнинэн-сэппэнинэн, сибиэһэй сонунунан сэргэхситэн, эмиэ биир умнуллубат түгэни бэлэхтээн кэлбитэ.
Сүбэлэһэн баран, икки блогер куоталаһыыларын үһүс түмүктүүр түһүмэҕин иккиэн кыахтарын, күүстэрин холбоон, “биир улахан үтүө дьыаланы оҥоруохха” диэн санааттан, кэлэн иһэр эр дьоннор күннэринэн Сунтаардааҕы коррекционнай оскуола уолаттарыгар биир умнуллубат күнү бэлэхтээтилэр. Ол курдук, бу үһүс сорудахха куоталаһааччыларбытын кытта Сибиэрэп аатынан Норуот айымньытын киинин, Кыыл Уолун аатынан түмэл уонна култуура салалтатын эр дьонноро улаатан эрэр уолаттарга муус аннынан балыктааһын албастарыгар үөрэттилэр, сыал да ыттылар, хаарга оонньоон, сүүрэн-көтөн да ыллылар. Култуура салалтатын кыргыттара астаабыт минньигэс итии мииннэрин иһэн, шашлыктаан, таһырдьа көй салгыҥҥа астына күннэрин атаардылар.
Ол кэннэ саҥа Сибиэрэп аатынан Норуот айымньытын киинин көрдүлэр, сөхтүлэр-махтайдылар, киэҥ сырдык көрөөччү саалыгар талбыт киинэлэрин киинэ тыйаатырыгар курдук олорон көрдүлэр. Б умнуллубат үтүө күнү “Татыйыына” фирма “Татыйык” кафетыгар оҕолору фаст-фуд аһынан күндүлээн, “Корона” маҕаһыын уолаттарга, кинилэр биһиги инникибит, дурдабыт-хаххабыт буолалларын бэлиэтээн туран, кэлэн иһэр бырааһынньыгынан хас биирдии бэйэлэригэр бэлэхтэрин туттартаан, ситэрэн-хоторон, үөрүүлэрин өссө үксэтэн, үрдэтэн биэрдилэр. Санатан эттэххэ, коррекционнай оскуола бу 15 улаатан эрэр уолаттар өрөспүүбүлүкэбит араас муннуктарыттан сылдьаллар: ыраах Өлөөнтөн, ыаллыы сытар Ньурбаттан, Үөһээ-Бүлүүттэн уонна Сунтаарбыт улууһун нэһилиэктэриттэн.
Түмүккэ, Тускулааналаах Михаил оҕолорго бу умнуллубат күнү өрүү саната турар бу күннээҕи хаартыскаларынан таҥыллан оҥоһуллубут халандаардары бэлэхтээтилэр. Уолаттар киэһэ интернаттарыгар тиийэн “ващще четко!” диэн аныгы оҕо-оҕо курдук үөрүүлэриттэн саҥа аллайбыт саҥаларыттан, үөрбүт-көппүт санааларын үллэстэллэрин, дуоһуйа астммыттарын истэр саамай үөрүүлэрин чыпчаала буолла.
Блогердар маннык кэскиллээх хамсааһыннара манан түмүктэнэн хаалбата. Ол курдук, үтүө дьыаланы көҕүлүүр куоталаһыы салгыы аны куоракка олорор инстаграм эйгэтигэр биллэр-көстөр эдэркээн ийэ кыргыттарбытыгар – Зоя Сылгытоваҕа уонна Сандаара Чемезоваҕа утаарылынна. Кыргыттар номнуо үөрэн-көтөн көхтөөх кыттыыны ыларга бэлэмнэрин биллэрдилэр. Биир сүрүн ирдэбилинэн, кыргыттар куоракка олорон, үтүө дьыалаларын төрөөбүт улуустарын дьонугар-сэргэтигэр туһаайыахтаахтар. Онон салгыы үтүө санааланыыны саҕар, үчүгэйи түстүүр дьоһуннаах хамсааһыны аны инстаграмҥа @zoieblackhorse , @sandaara_mandaara тус сирэйдэригэр кэтиир, кыттыһар кыахтанныбыт.
Марианна ПОСКАЧИНА, Сунтаар.