Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай уонна Олоҥхо тыйаатырын, ону тэҥэ киинэ артыыһа Елена Маркованы дьон оруолларын ис киирбэхтик, бэрт истиҥник, дьиҥнээх олоххо курдук оонньуурун бэлиэтииллэр, олус таптыылларын, талааныгар сүгүрүйэллэрин билинэллэр. Норуот таптыыр артыыһыныын, эдэр бэйэтигэр элбэх оҕолоох ыал ийэтиниин атах тэпсэн олорон сэһэргэһиибитин үлэни-хамнаһы үмүрүтэн, оннугутун булан, бэйэтин кытта кэпсэтэрдии сананан, аргыый-наллаан ааҕыҥ.

Ирэ таарыйа...

– Елена, арай артыыс үөрэҕэр киирбэтэх буол, ханнык эйгэҕэ барыаҥ этэй?

– Үрдүк үөрэх преподавателэ буолуохпун баҕарар этим. Бэл, университекка үлэлии сылдьарбын оҥорон көрөрүм. Щепкиҥҥэ туттарсарбытыгар СГУ преподавателлэрэ кэлэн, өйтөн суруйууну тэрийбиттэрэ. Онно Василий Никитич Протодьяконов саха тылын салаатыгар ыҥырбыта. Кэлин көрсөн, кэпсэтэн ааһар этибит. Бэйэм саха тылын сэҥээрэрим, үчүгэйдик үөрэнэрим. Онон артыыс буолбатаҕым буоллар, куһаҕана суох учуутал буолуом этэ дии саныыбын.

– Хайа баҕарар киһи ханнык эрэ кэрчиккэ кэлэн, ардыгар аһара сылайан, идэтиттэн салгыбыт курдук буолар. Атын үүтү-хайаҕаһы көрдөнө сатыыр. Эйиэхэ оннук буолааччы дуо?

– Түбүктээх кэмҥэ атыны толкуйдуур соло да суох курдук буолааччы. Тыйаатырбыттан барбаппын бэркэ билэбин. Тыйаатыр – тыыным, дууһам, олоҕум бүттүүнэ. Ол эрээри ону таһынан эбии дьарык, сатабыл туһунан саныыр буоллум. Оҕолордоох буолан, уйулҕа үөрэҕин сэҥээрэбин. Быйыл туспа дьиэ туттан киирдибит. Идэлээх дизайнеры ыҥырыах курдук санаан баран, бэйэбит оҥордубут. Онтон эр ылан, дизайн өттүгэр ылсыах санаа киирэр.

– Онлайн-үөрэххэ үөрэнэҕин дуу?

– Син аныгы үйэ киһитэ эрээрибин, итинтэн арыый ыраахпын. Илиибинэн тутан-хабан, уруһуйдаан, сурунан үөрэнэрбин ордоробун. Көмпүүтэр иннигэр олордохпуна, санаам ыһыллан хаалар.

– Социальнай ситимҥэ төһө сыһыаннааххыный? Кими, тугу көрөргүн сөбүлүүгүн?

– Инстаграмҥа баарбын эрээри, бэйэбин сырдатар өттүгэр мөлтөхпүн. Билэр дьоммун көрөбүн. Оҕону иитии боппуруоһугар кэпсэтиилэри, нейропсихологтары истэбин. Ютубка дизайнердар үлэлэрэ интэриэһинэй. Саха блогердарыттан Оля Птицынаны көрөрбүн сөбүлүүбүн. Кини игирэлэрин кытта кыра уолум саастыылар. Ол да иһин ордук оҕону иитиигэ санааларын сэҥээрэбин.

– Харантыын тус бэйэҕэр тугу өйдөттө?

– Оҕолонон олорон баран, быһаас үлэбэр тахсааппын кытта харантыын саҕаламмыта. Дьиэҕэ уһуннук олоруу кэмигэр, бастатан туран, ийэ буоларбын үчүгэйдик өйдөөтүм. Бу иннинэ үлэм бастакы миэстэҕэ турара. Түөрт уол оҕолоохпун. 16, 14, 8 уонна 2 саастаахтар. Икки улахан уол сурдьуларым курдук улааттылар. Оҕо көрөөччүлэрдээх буоламмын, кыраларыгар үлэбэр тахсыбытым. Хайдах сыыллыбыттарын, хаампыттарын, бастакы саҥаларын, кыбыстыам иһин, өйдөөбөппүн. Үксүн дьоммор дэриэбинэҕэ сылдьыбыттара. Хамсык кэмэ түспэтийэр сааспар түбэһэн, ийэ буолуу уратытын, оҕону кытта дьиэҕэ олорон бодьуустаһыы күндүтүн, наадатын үчүгэйдик биллим.

– Артыыс идэлээх киһини өйдүүр кэргэттэри ураты тулуурдаах дьонунан ааҕабын. Кэргэниҥ туһунан кэпсээ эрэ.

– Кэргэним Дмитрий Марков – куорат уола. Ас технолога идэлээх. Фтизиатрия инженеринэн үлэлиир, эбии тутуунан дьарыктанар. Биллэн турар, барытыгар олус улахан көмөлөөх. Аны дьонум улахан өйөбүл буолаллар. Онно эбии, ийэм этэрин курдук, оҕо оҕону көрөр. Улахан уолаттар кыраларын көрөн-истэн, көмө бөҕөлөр.

Элбэх оҕолоох ыал сылаас хонноҕор

– Хайа улуустан төрүннээххиний? Аймаххар култуураҕа, фольклорга сыһыаннаах дьон бааллар дуо?

– Ньурба Маарыгар 10 оҕолоох Яковлевтар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүтүм. Ийэм Дария Федоровна – алын кылаас, аҕам Дмитрий Николаевич – физкультура учууталлара. Бииргэ төрөөбүт онуобут. Үс кыыс, сэттэ уол. Мин алтыс оҕобун.

Ийэм өттүттэн Николай Федорович Григорьев – Таай Ньукулай Ньурба тыйаатырын дириэктэринэн үлэлээбитэ. Гостуруолга тэҥҥэ сылдьыһар, конферансьелыыр, туойар, оһуокайдыыр эбит. Аҕабынан эһэм олоҥхолуурун кэлин эрэ билбиппит. Биэс саастаахпар, дьиэ кэргэн бэстибээлэ быһыылааҕа, сыанаҕа аан бастаан тахсыбытым. Оскуолабытыгар “Дьөҥкүүдэ кыталыктара” диэн оҕо фольклорнай ансаамбылыгар Екатерина Николаевна Григорьеваҕа дьарыктаммытым. Оҕо барыта ыллыыр, үҥкүүлүүр, туойар этэ. Ити ансаамбыл билигин да ситиһиилээхтик үлэлиир.

– Бэйэҥ элбэх оҕолоох ыалга төрөөҥҥүн даҕаны, элбэх оҕолонор дьылҕаланнаҕыҥ буолуо?

– Оннук. Биир-икки оҕо кэрэгэй курдук. Урут балтараа сыл балыс бырааппыныын таһырдьа муус киллэрэ тахсан баран, быраатым муус көйөр кэмигэр сыарҕаҕа тиэрэ түһэн сытан, хамыйах сулуһу одуулуу-одуулуу “улааттахпына, түөрт уоллаах, үс кыыстаах буолуом” диэбиппин өйдүүбүн. Баҕам хоту түөрт уолланным. Кыыс чааһыгар, дьэ, ким билэр?.. (Күлэр)

– Элбэх оҕолоох ыалга улаатар хайдаҕый? Арыт оннук ыалга болҕомтоттон арыыланан хаалбыт оҕолор баар буолаллар дии.

– Ийэм – 13, аҕам 9 оҕолоох ыалга үөскээбит дьон. Кинилэргэ да, миэхэ да эмискэ сүктэриллибит таһаҕас буолбатах. “Соҕотох төрөөбүтүм буолла-аар...” диир оҕолору истээччибин. Миэхэ оннук санаа саараама киирбэтэҕэ. Убайдаах эрэ дьүөгэм “Леҥкаа, ити эн бииргэ төрөөбүттэриҥ ааттарын бутуйбаккын дуо?” диэн ыйытан, соһуппута. Ааттарын ааһан, төрөөбүт күннэрин кытта билэбин. Билигин бары этэҥҥэбит. Оҕолорбутун биир ытыс иһигэр улаатыннаран эрэбит.

Улуу Москуба аартыгын арыйыы

– Тыйаатыр эйгэтигэр барарга хайдах быһаарыммыккыный?

– Эппитим курдук, саха тылыгар бараары бэлэмнэнэ сылдьыбытым. Судаарыстыбаннай эксээмэннэрбин этэҥҥэ ааспытым кэннэ, ийэм сөмөлүөккэ билиэт ыла Ньурбалаабыта. Арай киэһэ эбэбин кытта ынах ыаһа тахсаары туран, тэлэбиисэргэ Андрей Саввич Борисов Щепкин училищетын үөрэнэн бүтэрбит үөлээннээхтэрин кытта кэпсэтэ олорорун көрөн, тардыллан хаалбытым. Ити кэнниттэн санаам тосту уларыйан, аны тыйаатырынан “умайан” турбутум. Күһүн Щепкин училищетыгар сүүмэрдээһин буоларын туһунан хаста да эппиттэрин улахаҥҥа уурбатаҕым. Арааһа, эдьиийим тылын үтүктүбүппүн быһыылаах: “Никакой личной жизни! Туохпутуй эмиэ тыйаатыр диэн?!”– диэннээхпин өссө. Саас бүтүөр диэри иннибин биэрбэккэ, саха тылыгар барардыы сырыттаҕым. Дьэ, ол бэйэм тиэрэ эргийэн хаалбытым.

Киэһээҥҥи ыам кэнниттэн чэйдии олорон, ити санаабын аҕабар эппитим. Аҕам тута ийэбэр эрийэн “билиэти атын күҥҥэ ыл” диэбитэ. Кини өйөөбөтөҕө буоллар, эрдэттэн былааннаммыт сахам тылыгар барыахтаах этим.

– Эксээмэн хайдах этэй?

– Хоһоону ааҕарбын олус сөбүлүүрүм. Ол иһин хоһооммор эбии үгэни аахпытым. Туойбутум. Этюдтарга сорудахтары толорбутум. Ол эрээри бастакы бөлөххө хапсыбатаҕым. “Кыра, силиргэх курдук” диэбиттэр этэ. Сиэркилэҕэ көрүнэ туран, “уол курдукпун быһыылаах” диэн ытаабыттааҕым. Мин дьолбор, эбии биэс миэстэни көрөннөр, онно хапсан, Щепкин училищетын устудьуона буолбутум. Миэстэ эбии көрүллүбэтэҕэ буоллар, атын идэлээх дьон буолуо этибит. Барыта Дьылҕа быата-туһаҕа буоллаҕа.

– Улуу Москуба, артыыс үөрэҕэ саха кыра дэриэбинэтиттэн тиийбит оҕоҕо хайдах көстүбүтэй?

– Ити иннинэ Москубаҕа иккитэ сылдьан турардаахпын. Бэһис кылааска үөрэнэ сылдьан, научнай-бырактыычаскай кэмпириэнсийэҕэ Наталья Сац тыйаатырын сыанатыгар ыллаан, туойан турардаахпын. Иккис сырыыбар ааһан иһэн таарыйбытым. Ансаамбылы кытта син айаннаабыт, кэлбит-барбыт буоламмын, соһуйбатаҕым. Төрөппүттэрим улахан олоххо бэлэмнээн, хас да оскуолаҕа үөрэттэрбиттэрин туһата көстүбүтэ. Маар кэнниттэн муусука оскуолатыгар үөрэнэр баҕаттан Ньурбаҕа, Антоновкаҕа, салгыы Үөһээ Бүлүү гимназиятыгар, Ньурба лиссиэйигэр үөрэнэн, ийэттэн-аҕаттан, дойдуттан тэйии тургутуутун улаханын ааспыт этим. Москубаҕа, биллэрдик ыраатан, ким да көрбөтүгэр сыҥсыйан ылларбын да, үөрэхпин быраҕар туһунан санаабатаҕым. Дьонум эрэллэрин тоҕо таҥнарыамый? Уонна үөрэхпин сөбүлүүр да этим.

– Учуутал чопчу өйдөппүтэ, сахсыйбыта диэн туох баарый?

– Атын үөрэх кыһатын билбит суох. Ол эрээри сорох дьонтон истэн биллэххэ, ханна даҕаны преподаватель уонна устудьуон икки ардыгар үксүн харгыс баар. Оттон биһиги биир дьиэ кэргэн курдук этибит. Оскуоланы саҥа бүтэрбит оҕолор бэргэһэтэ, үтүлүгэ да суох тиийэрбит. Учууталларбыт таҥаспытын ийэлии көрөллөрүн-истэллэрин таһынан дьиэлэриттэн ас таһан кытта аһаталлара. Ытыырбыт, кыҥкыйданарбыт, өсөһөрбүт да баара. Ону кими эрэ ааттаан, кими эрэ мөҕөн, сорудаҕы хайаан да толорторон тэйэллэрэ. Артыыс маастарыстыбатыгар үөрэтэр Марина Леонидовна Федорова диэн учууталбыт тус бэйэбэр саамай элбэҕи биэрбит киһи буолар. Кэһэппитэ, төбөбүттэн имэрийбитэ, ыйбыта-кэрдибитэ да элбэх. Оҕолор бэйэбит икки ардыбытыгар баайсарбыт ханна барыай? Биирдэ “итиннэ мин оонньообоппун!” диэн мундуйдаммытым. “Эн ити быһа тардыыттан аккаастанаҕын дуу, чопчу кинилиин оонньууртан дуу?” диэн туоһуласпыта. “Кинилиин оонньууртан!” диэбитим. “Лена, биири өйдөө: хаһан да оруолтан аккаастаммат буол!” диэн этэн кэбиспитэ олохтоохтук өйбөр иҥмит. Ол да иһин аккаастаммыт оруолум диэн суох. Барытыгар – иннибинэн. Кыыһырсыбыт киһини да кытта оонньуохха сөп, ол киһи уларыйыан да сөп. Ол эрээри оруолтан аккаастаныллыбат.

Аанынан киирэргэ 50 ньыманы көрдөрөргө сорудахтыыра. Эн иҥнэн киирэҕин дуу, ытырдан киирэҕин дуу, ол эрээри 50-на атын-атыннык киириэхтээххин. Оннук күн аайы сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри арыт биири хатылыырбыт. Олус сылаалаах үөрэх этэ. Онтубут тулууру эрчийэр эбит. Киһи кииллийэр.

Эрдэ тэлэбиисэринэн эрэ көрөн билэр, аан дойду ааттаахтара сүгүрүйэр артыыстарын кытта күн ахсын кэриэтэ алтыһар этибит. Юрий Мефодьевич Соломины кытта сарсыарда аайы дорооболоһон ааһарбыт. Виталий Соломин, Николай Клюев, о.д.а. биллиилээх артыыстары кытта чаастатык көрсөрбүт. Улахан куорат ураты буоллаҕа. Бастакы кууруска үөрэнэр сирбититтэн быкпатахпыт даҕаны. Иллэҥ кэммитигэр утуйан эрэ тахсарбыт. Иккис куурус иккис аҥаарыттан, бириэмэбит баран эрэрин өйдөөн, өрөбүлгэ түмэлгэ, тыйаатырга сылдьар идэлэммиппит. Ол барыта тирэх буолбут эбит. Билигин оскуола оҕолоругар “баҕаҕыт, санааҕыт кыайар буоллаҕына, киин үөрэх кыһатыгар талаһыҥ” диэн сүбэлиибин.

Саха киһитэ олус талааннаах. Омос көрдөххө, түҥкэтэх, кэнэн курдукпут эрээри, саҥаны билэргэ аһаҕас, имигэс эбиппит. Оронугар сылдьар оҕотооҕор муостаҕа түһэн, киэҥ сиринэн хаамар, сүүрэр оҕо сайдыылааҕын курдук, киэҥ эйгэ иҥэрэрэ элбэх. Москубаҕа үөрэммитим – улахан баайым.

Тыйаатырым – дьиэ кэргэним кэриэтэ

– Үлэһит буолан кэлэн баран, Саха тыйаатырын сыанатыгар тахсыбыт бастакы оруолуҥ ханныгый? Саха көрөөччүтэ хайдах этэй?

– 2003 сыл олунньу ыйыгар этэ. Николай Лугинов суруйуутунан “Кустук” испэктээккэ Даайыс оруолугар тэттик кэрчиккэ тахсыбытым. Сааһыары “Сааскы кэм” испэктээккэ Микиитэ Лэглээрин оруолугар анаммытым. Кафедра былаһааккатыттан ырааппатах дьоҥҥо сыанаҕа тахсар олус долгутуулаах этэ. Саалаттан көрөөччү эниэргийэтэ долгун курдук кэлэрин өйдүүбүн. Ийэ-аҕа хоонньуттан 17 сааспытыгар тахсан баран, Москубатын да иһин, биир сиртэн ырааппатах оҕолор хайдах баарбытынан сылдьар курдук сананарбыт. Арай туора дьон бэлиэтээн эппиттэринэн, “чаҕылхай баҕайы оҕолор кэлбит” үһүбүт.

– Толорбут оруолуҥ ахсаанын ааҕааччыгын дуо?

– Үнүр оҕобун ийэм аахха илдьибиппэр консьерж “хаһыс сиэний?” диэн ыйыппыта. Бу санаатахха, билбэт эбиппин. Уопсайынан, тугу да аахпат идэлээхпин. Оруолбун эмиэ. Тарбахпар баттаан аахпатахпын.

– Бэйэҕэр чугастык ылыммыт саамай сөбүлүүр оруоллааҕыҥ буолуо?

– Үлэм саҕаланыытыгар артыыс хас саҥатын, хамсаныытын кичэллээхтик чочуйан үлэлэһэр Василий Фомин курдук талааннаах педагог-режиссёрга түбэспит дьоллоохпун. Олус элбэххэ үөрэппит эбит. Сергей Потапов туруоруутугар “Дыгын Дархан” испэктээккэ Хаанчылаан диэн буойун кыыс оруолун ааттыам этэ. Мин иннибинэ Степанида Борисова, Прасковья Адамова курдук улахан артыыстар оонньуу сылдьыбыттар. Онтон арай миигин талбыттарыгар соһуйан эрэ хаалбытым. Ити оруолу оонньообутум 11 сыл буолла. Бииринэн, олус чаҕылхай уобарас. Иккиһинэн, Иван Гоголев олус сымнаҕастык киирэр тылларын ис сүрэхпиттэн астынан саҥарабын. “Сааскы кэмҥэ” Микиитэ Лэглээрин оруолун сөбүлүүбүн. Ону тэҥэ Өксөкүлээх Өлөксөй суруйуутугар Роман Дорофеев туруорбут “Саха дьахталларын мэтириэттэрэ” моно-испэктээккэ оонньуубун олус астынабын.

– Ити туруоруу, чахчы, олус сэргэх этэ. Сэттэ дьахтар оруолун тэҥинэн оонньуур хайдаҕый?

– Төһө да дьахтар омнуолаах өрүттэрин көрдөрдөрбүн, испэр “ии, барахсаттаа-аар...” диэн аһына быһыытыйабын, таптыыбын даҕаны. Эр киһи оруолун толорбут Павел Колесовтыын эрэпэтииссийэттэн, испэктээктэн даҕаны улаханнык дуоһуйбуппут. Дьоҕус бөлөҕүнэн чугас улуустарга сылдьыбыппыт. Кулун тутар ыйга былааҥҥа турда. Этэҥҥэ буолар ини диэн эрэниэххэ.

– Саҥа сезоҥҥа туох оруолга тигистиҥ?

– Алампа “Таптал” дырааматынан Руслан Тараховскай туруорбут испэктээгэр сир иччитин кытта ситимнээх уобараска ананан, үлэлии сылдьабын. Ону таһынан Сергей Потапов туруоруутугар “Кус көҥүлэ” испэктээккэ Зилов таптала 18 саастаах кыыс оруолугар ананным.

– Тыйаатыр уонна киинэ эйгэтигэр үлэлиир туох уратылааҕый? Саха киинэтин хайдах сыаналыыгын?

– Хайалара даҕаны туһунан ыараханнаах. Тыйаатыр оонньуута сыанаттан ырааппат буоллаҕына, киинэ бэлэмнэниитинэн, уһуллуутунан олус элбэх бириэмэни ылар. Киинэҕэ бэйэбин көрөрбүн адьас сөбүлээбэт эбиппин.

Елена Маркова “Сайсары күөлгэ түбэлтэ”, “Кыһын тымныы эрээри, дьоллоох дьоҥҥо ичигэс”, “Мин үрдүбэр күн хаһан да киирбэт” диэн сахалыы уус-уран киинэлэргэ итэҕэтиилээх оруоллардаах. Арассыыйа таһымыгар “Перевал Дятлова” диэн чахчыга олоҕурбут киинэҕэ манси омуктар хартыыналарыгар уһуллубута. Быйыл саҥа сүрэхтэнэн эрэр Степан Бурнашев “Сарсыҥҥыны сырса” киинэтигэр көрүөхпүт.

Киэҥ сиргэ “Перевал Дятлова” киинэҕэ уһуллубут уопуттаахпын. Биллэн турар, таһым улахан бөҕө буоллаҕа. Бэйэ дьонугар кэллэххэ, биһиги да уолаттарбыт маастарыстыбалара үрдээн, туттунуулара-хаптыныылара түргэтээн, тубустар тупсан иһэллэр. Онон саха киинэтэ сайдарыгар саарбахтаабаппын.

– Бу ыйытыыны хайаан да биэрдэхпинэ, табыллар. Тоҕо диэтэххэ, дьон мэлдьи интэриэһиргиир. Тыйаатыр эйгэтигэр бэрт былдьаһыы диэн баар дуо?

– Устудьуоннуу сырыттахпытына, “үлэҕэ таҕыстаххытына, оруолу былдьаһыы, иирсээн, киҥир-хаҥыр саҥарсыы син биир баар буолуо” диэн куттуур этилэр. Ону баара, биһигини саастаах кэллиэгэлэрбит ытыс үрдүгэр түһэрэн көрсүбүттэрэ, ийэ-аҕа курдук дурда-хахха буолбуттара. Мин ону киэргэтэн эппэппин. Бэл, ыалга кыыһырсыы баар. Ол эрээри, холобур, оруол былдьаһан, ким эрэ атаҕын таҥаһыгар иннэ анньар эҥин туһунан санаа хайабытыгар да киирбэт. Ол, арааһа, саха майгытыттан буолуо.

Ыал эбэлээҕин, эһэлээҕин, ийэлээҕин, аҕалааҕын, оҕолооҕун курдук, кэлэктиибинэн тутуһан, эйэлээхтик олоробут, үлэлиибит, айабыт-тутабыт. Хамсык бүрүүкээн, сааһырбыт дьоммут олорор буоланнар, наһаа да суохтаатыбыт! Ханна эмэ көрсө түстэххэ, олус үөрэбит.

– Саха тыйаатырын инникитин, онно бэйэҕин хайдах көрөҕүн?

– Хамсыктан сылтаан араас санаа киирэр. Туох барыта тохтоон хаалбытыгар “биһиги идэбит наада дуу, суох дуу?” диэн санаа үүйэ-хаайа туппута. Син өр толкуйдаан баран уоскуйбутум. Чэ, холобур, биһиги тоҕо киинэҕэ, кэнсиэргэ сылдьабытый, кинигэ ааҕабытый? Тыын ылаары, сырдаары, сэргэхсийээри, сынньанаары буоллаҕа. Биллэн турар, тыйаатырга киһи барыта сылдьыбат. Сөбүлүүр да, сэргээбэт да дьон бааллар. Ол – киһи тус бырааба. Чуолаан саха тыйаатырыгар дьон сахалыы тыыны ыла кэлэр. Ити билигин биир сүрүн боппуруос буолла. Иккис өттүнэн, санааларын сааһылана кэлэллэр. Хамсык кэнниттэн кириэһилэ көтө-көтө олорор көрөөччүлээх саалаҕа тахсыбыппыт. Дьон ахтыбыт да эбиттэр! Көрүөхтэрин-истиэхтэрин, күлүөхтэрин баҕаккаларын көрүөҥ этэ! Ол аата, дьон тыйаатырга наадыйаллар. Ол эбэтэр биһиги идэбит симэлийбэт. Соторутааҕыта Андрей Саввич Борисов кэлэ сылдьан: “Былааны туруорар буоллахха, туоларын саныахха, харса суох үлэлиэххэ наада,” – диэн этиитэ, бука, ити ыйытыыга сөп түбэһэр хоруй буолара буолуо.

– Елена, сахалыы астык санааҥ, истиҥ кэпсээниҥ иһин улахан махтал! Эйигин өссө да элбэх оруолга көрүөхпүт, элбэхтик көрсүөхпүт диэн эрэнэбит!

Оксана ЖИРКОВА  кэпсэттэ.