Хой

Туохтан эрэ астыммат, дуоһуйбат буоллаххына, дьоһуннаах хардыыны оҥоруоххун наада. Билигин саамай тоҕоостоох кэм. Тус олоххуттан саҕалаан үлэҕэ тиийэ саҥа хардыылар баар буолуохтара. Туора дьон санаатын наһаа холобур оҥостубакка, бэйэҥ санааҕын инники күөҥҥэ тут. Эйиэхэ өрүү ким эрэ көмөлөһүөхтээҕин, өйдүөхтээҕин курдук санаама. Кыаллар буоллаҕына, кылгас айаҥҥа турунуоххун наада. Айан кэмигэр элбэҕи толкуйдуоҥ, саҥа сыал-сорук туруорунуоҥ. Киириитэ-тахсыыта суох эрээри, суолталаах күннэр үүммүттэр.

Оҕус

Таптыыр киһигин кытта сыһыаны бөҕөргөтөргө, сааһылыырга бириэмэҕин барыаҥ. Бу кэлиҥҥи күннэргэ киниэхэ сыһыаныҥ биллэ уларыйбыт. Туох эрэ хаачыстыбатын ордук сыаналыыгын уонна киниттэн ордук суоҕун өйдөөбүккүн. Үлэҕэ эппиэтинэс үрдүк. Салалтаҥ эйиэхэ эрэнэрин биллэрэн, саҥа бырайыакка ылсар туһунан кэпсэтии барыаҕа. Үп-харчы кыһалҕата тирээн, баантан кыра суумаҕа иэс ыларга күһэллиэҥ. Аны туран, түүл-бит иччилээҕэ биллиэ. Түһээбит түүлүҥ дьиҥ олоххо туолар чинчилээх.

Игирэлэр

Олоҕуҥ толору суолталаах, көдьүүстээх буоларыгар бэлэмҥин дуо? Үгүс Игирэлэр олохторун тосту уларытар туһунан толкуйдана сылдьаллар. Толкуйдуу эрэ буолуо дуо, тустаах хардыылар оҥоһуллубуттар. Күннээҕи эрэсиимҥиттэн, аскыттан-үөлгүттэн саҕалаан, дьоҥҥо сыһыаҥҥар тиийэ уларыйыы буолбут. Өрүү үчүгэйи эрэ саныы сырыт, ыар санааҕа баттатыма. Дьиэ кэргэҥҥэ сыһыан истиҥ эрээри, эн өссө сымнаҕас, элэккэй буолуоххун сөп. Чугас доҕоргун, дьүөгэҕин кытта иирсимэ, түргэнник эйэлэс.

Араак

Кэлии-барыы үксээбит. Күүстээх таптал иэйиитигэр куустарбыккын. Эдэрдэр саҥа сыһыаҥҥа умсубуттар, оттон ыаллар өссө биир үктэли дабайбыттар. Дьиэ кэргэнигэр сылаас сыһыаннаах киһи элбэҕи ситиһэр дииллэрэ сөп. Үлэҕэ да барыта этэҥҥэ.Үп-харчы киириитэ тупсан, сыаналаах мал-сал атыылаһар буолбуккун. Онтун дьиэҕэ-уокка туһалаах тэрил буолара буолуо. Кытаатан доруобуйаҕын көрүнэ сырыт. Аҕа саастаах дьон, наһаа ыксаабакка, сүүрбэккэ-көппөккө сылдьыҥ. Аһара аҕылыыр сэрэхтээх.

Хахай

Хахайдар, бу күннэргэ дьиэҕитин оҥостуҥ, тупсарыҥ, киэргэтиҥ. Тас көрүҥҥүтүн эмиэ көрүнүөххүтүн наада. Кэрэ аҥаардар, наһаа ыһыллан-тоҕуллан сылдьымаҥ. Сулумахтары интэриэһинэй көрсүһүү күүтэр. Бу күннэргэ айар-тутар, иистэнэр-уһанар дьоҕуруҥ көҥүл көтүө. Онон үлэ кэнниттэн бириэмэҕин олус бэркэ атаарыаҥ. Бу күннэри чэпчэки соҕустук, наһаа үлэҕэ умса түспэккэ атаараргар сулустар сүбэлииллэр. Кимниин да кыыһырсыбакка, холкутук сырыт. Барыта этэҥҥэ баран иһэр, дьыала-куолу силигин ситиэҕэ.

Кыыс

Тапталлааххын кытта өйдөспөтөххүнэ, өрүү эн маҥнайгы хардыыны оҥороҕун. Күнүүлэһии баар. Ол эрээри иирсээни үксүгэр бэйэҥ саҕалыыр эбиккин. Онон майгыгын-сигилигин хонтуруоллана сылдьарыҥ ордук. Салалтаҕыттан саҥа сорудах ылан, өрөбүллэри үлэҕэ атаарар чинчилээххин. Урбаанньыттар эбии дохуоттанар туһунан үчүгэйдик толкуйдаммыттар, саҥа саҕахтары үөрэтэллэр, билэллэр-көрөллөр. Нэдиэлэ устата үп курулаан түһүөҕэ, онуоха харчыгын ыһа-тоҕо бараама.

Ыйааһын

Минньигэһинэн үлүһүйүү улааппыт. Онон саахардаах кэмпиэти, сакалааты бурууктаҕа уларыта сатаа. Эмискэ уойан хаалбыккын бэйэҥ да өйдөөбөккө хаалыаҥ. Күннээҕи алтыһар дьонуҥ тылларын-өстөрүн олус чугастык ылынар эбиккин. Дьиҥэр, ону ыар сүгэһэр оҥостор наадата суох. Эн итэҕэскин-быһаҕаскын ырытан, ыраахха тиийэллэрэ саарбах. Хата, туох баар сатабылгын, кыаххын үлэҕэ анаа. Бу күннэргэ таһаарыылаах үлэ күүтэр, ол үтүө түмүктээх буолара саарбахтаммат.

Скорпион

Эйигин кытта уопсай тыл булар олус судургу буолбут. Наһаа үчүгэй настарыанньалааххын, барыларыгар көмөлөһөр, абырыыр баҕаҥ күүһүрбүт. Ити курдук, үтүө санаа үксээтин. Дьиэ кэргэҥҥэ саамай сүрүнэ – тапталлааххар болҕомтолоох буол. Кини ис туругар туох эрэ уларыйыы барбыт. Эн көмөҕөр олус наадыйар эбит. Онон аһаҕастык кэпсэтэр түгэн көстүөҕэ. Оҕолоруҥ, сиэннэриҥ үөрэххэ ситиһиилэрэ үрдүккэ кынаттыаҕа. Бииртэн биир үчүгэй нуомас кэлэн иһиэҕэ.

Охчут

Соҕотохсуйууттан куттаныма. Бу күннэргэ бэйэҕэр бүгэн да баран сылдьыаххын сөп. Хата, санаалыын ыраастаныаҥ, туох эрэ суолталаах хардыыны оҥорорго бэлэм буолуоҥ. Чэппиэргэ эргиэн-урбаан үлэтэ хам ылыа. Ситиһиигэ таба тайаннаххына, кыайыы-хотуу дэлэй буолуоҕа. Туох эрэ саҥаны биллэххинэ-көрдөххүнэ, кумааҕыга сурунан ис. Уопсайынан, күннээҕигин эрдэттэн былааннаатаххына, элбэҕи ситиһиэҥ. Өрөбүллэри интэриэһинэй кинигэни ааҕан, киинэ көрөн олус туһалаахтык атаарар кыах баар.

Чубуку

Биир санаалаахтаргын кытта санааны атастаһан улахан дуоһуйууну ылыаҕыҥ. Үлэҕэ туһалаах сүбэлэри аҕам саастаах дьон биэриэхтэрэ. Кинилэр тылларын-өстөрүн истиэҥ, туһалаах диэбиккин төбөҕөр хатыаҥ. Айылгыгынан диэххэ дуу, олус эрэллээххин. Эппит тылга турары бэйэҕиттэн ирдиигин, тулалыыр дьоҥҥуттан итинник сыһыаны эрэйэҕин. Тапталлааххын кытта сыһыан бигэ, эрэллээх, истиҥ. Ыаллар кэккэлэрин хаҥатаары күүскэ санаммыттар. Сулумахтар, туохтан да куттанымаҥ, сөбүлүү көрбүт киһигитин кытта сыһыаны олохтуурга туруулаһыҥ.

Күрүлгэн

Күрэхтэһиигэ бастыыһыгын. Оскуола үөрэнээччилэрэ, устудьуоннар ситиһиилэрэ элбээбит. Онон, төрөппүттэр, оҕолоргутунан дьоллонон сылдьаҕыт. Исписэлиис быһыытынан сатабылгын, кыаххын көрдөрөр бириэмэ уолдьаспыт. Хайа эрэ үрдүк сололоох киһини кытта түргэнник уопсай тыл булан соһутуоҥ. Фрилансер быһыытынан эбии дохуот киириэҕэ. Кистэлэҥ таптал баар... Ол, дьэ, инникитин хайдах буолара буолла?!

Балыктар

Култуурунайдык сынньанар кыах көстүөҕэ. Аны туран, ол сырыы тапталлаах киһигин кытта буолуоҕа. Ол иһин үөрүүҥ икки бүк үрдээн сылдьар. Үлэҕэ кэллиэгэлэргин кытта сыһыан биллэ тупсубут дии саныыгын эрээри, халбаҥ соҕус балаһыанньа. Эйигин үтэн-анньан көрөөччүлэр, ордук санааччылар бааллар. Онон толору аһыллан, санааҕын, толкуйгун кэпсии сылдьарын сэрэхтээх. Бээтинсэттэн кылгас айан күүтэр. Доҕотторгуттан туох эрэ ураты дьикти сонуну истэн, күүскэ соһуйуоҥ.