АЛРОСА үлэ-хамнас бары эйгэтигэр үрдүк ыстандаарка эппиэттииргэ кыһаллар. Хампаанньа алмаас ырыынагар бастыҥ көрдөрүүтүн тутан хаалар тугуһар бары кыаҕын ууран үлэлиир, норуоттар икки ардыларынааҕы биисинэс эйгэтигэр атын тэрилтэлэр ытыктыыр чилиэннэрэ буоларга дьулуһар. Ону ситиһэр туһугар АЛРОСА хампаанньаны салайар көдьүүстээх үлэ тиһигин, биисинэс-майгы уонна кэмиэрчэскэй үлэ-хамнас тирэхтэрин тэрийиэхтээх.

Хампаанньа биир оннук тирэнэр тирэҕэ, акылаат буолар сыаннаһа – оҥорон таһаарар күүһүн-уоҕун 90 %-на түмүллэр эрэгийиэнигэр – Саха сиригэр – социальнай эппиэтинэстэстээх буолуу.

Биһиги хаһыат бу иннинээҕи нүөмэрдэригэр хампаанньа тирэхтээх сайдыы отчуотун бэлэмнээбитин туһунан суруйбуппут. Оттон бүгүҥҥү нүөмэргэ хампаанньа социальнай отчуотун туһунан кылгастык, быһа тардан, билиһиннэриэхпит. Урут түһэн эттэххэ, аныгыс сырыыга социальнай эйгэҕэ туһуламмыт 10 сыллаах үлэни сэһэргиэхпит.

Сүрүн ресурса – дьон

АЛРОСА биисинэһин сүрүн тирэнэр тирэҕэ – хампаанньа үлэһиттэрэ. Ол иһин кини үлэһиттэрэ үрдүк хамнастаах буолалларыгар, үлэ усулуобуйата куттал суох буолуутун ирдэбиллэригэр эппиэттииригэр, үрдүк таһымнаах каадырдары үлэҕэ ыларга, баар үлэһиттэри тутан хааларга улахан болҕомтотун уурар. Үлэ усулуобуйатын эйгэтигэр көдьүүстээх бэлиитикэни оҥоруу – АЛРОСА биир тумус соруга. Ол иһин хампаанньа иһигэр кэлэктиип дуогабара уонна үлэһиттэр интэриэстэрин көмүскүүр биэс тус сыаллаах бырагыраама үлэлиир. Ити бырагыраамалар чэрчилэринэн үлэһиттэр эмтэнэллэр, куруорка-сонотуоруйга сынньаналлар, успуордунан дьарыктанан доруобуйаларын бөҕөргөтөллөр, олорор усулуобуйаларын тупсарыналлар, кэскил – биэнсийэ хааччылыытын – туһунан саныыллар. Хайа эрэ өттүнэн үлэлиир усулуобуйа үчүгэй, үлэһиттэр дьиэ кэргэннэрэ бигэ тирэхтээх буоллаҕына, биисинэс эмиэ ситиһиилээх буолар. Ол иһин ити бырагыраамаларынан хампаанньа үлэһиттэрин дьиэ кэргэннэрэ эмиэ туһаналлар диэххэ сөп.

“Хампаанньа 22 тыһыынчаттан тахса үлэһитэ мэдиссиинэ өҥөтүнэн хааччыллар. Кинилэр 94 %-нара Саха сиригэр үлэлииллэр. Аны туран, мэдиссиинэ өҥөтүнэн хампаанньа биэнсийэҕэ олорор бэтэрээннэрэ, үлэһиттэр 18 сааһын туола илик оҕолоро эмиэ туһаналлар”, -- диэн АЛРОСА иһитиннэрэр.

Ол гынан баран, ити барыта хампаанньа бэйэтин үлэһиттэригэр туһаайар көмөтө. Итини таһынан АЛРОСА сыл аайы 9 млрд кэриҥэ солкуобайы, ол эбэтэр сыллааҕы барыһын 3 %-нын, социальнай бырайыактарга биэрэр. Ол харчынан социальнай эбийиэктэр, олорор дьиэлэр тутуллаллар, суол-иис өрөмүөннэнэр. Саха сиригэр уонна Арассыыйа атын эрэгийиэннэригэр баар үөрэх тэрилтэлэригэр, билим-чинчийэр институттарга, тыйаатырдарга, түмэллэргэ, таҥара дьиэлэригэр уонна успуорт федерацияларыгар аһымал көмө оҥоһуллар. Ол курдук, 2019 сыллаахха АЛРОСА матырыйаалынай уонна успуонсар көмөтүн оҥоруу боппуруостарынан дьарыктанар хамыыһыйата хампаанньа үлэһиттэриттэн, биэнсийэлээхтэриттэн уо.д.а. биирдиилээн тэрилтэлэртэн киирбит, уопсайа 77 мөл. солк. суумалаах 500-чэ сайабылыанньаны көрбүтэ.

Аһымал көмө уонна успуонсардааһын

Хампаанньа “Эрэгийиэн сайдыыта, аһымал уонна успуонсар көмөтө” диэн кэлим бырагырааманы олоххо киллэрэр. Ити быгыраама хампаанньа үлэлиир эрэгийиэннэригэр персоналы уонна нэһилиэнньэни кытта алтыһарга көмөлөһөр биир саамай көдьүүстээх үстүрүмүөн буолар. Ол сүнньүнэн үлэһиттэргэ уонна биэнсийэлээхтэргэ, уһуйааннарга уонна үөрэх тэрилтэлэригэр, быраап тэриллиилэригэр уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэргэ көмө оҥоһуллар.

Аһымал көмө хампаанньа эрэгийиэн социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар киллэрэр кылаатын кытта быһаччы ситимнээх. 2011 сыллаахха кулун тутар 5 күнүгэр түһэрсиллибит “2011-2020 сс. Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын туһунан” дуогабар чэрчитинэн, хампаанньа тус сыаллаах дуогабарынан Саха сиригэр үөрэхтээһин, доруобуйа харыстабылын, култуура уонна успуорт эбийиэктэрин тутууга харчы көрөр. 2011 сылтан 2018 сылга диэри Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын нөҥүө 17 улууска уонна Дьокуускай куоракка социальнай аналлаах 30-тан тахса эбийиэк тутуута үбүлэннэ – икки олорор дьиэ, биэс оскуола уонна үөрэх тэрилтэтэ, уон успуорт дьиэтэ, биэс култуура уонна эстиэтикэ эбийиэгэ, үс пааматынньык уонна түмэл, биэс реабилитациялыыр, чэбдигирдэр киин, үс балыыһа.

АЛРОСА сыл аайы тустаах успуонсар көмөтүн оҥорор. Ол курдук, холобур, 2019 сыллаахха Илзе Лиапа пуондата, Тустуу уонна бойобуой ускуустуба федерацията, СӨ Физическэй култуураҕа уонна успуорка министиэристибэтэ (көҥүл тустуу Аан дойдутааҕы куубагын ыытыыга), “Живые алмазы Якутии” айылҕа паарката (кыыл табаҕа), Хоккей федерацията, Баскетбол кэлим лигата, “Кеокусинкай карате” ассоциацията, о.д.а. успуонсар көмөтүнэн туһаннылар.

“Онно анаан АЛРОСА 632 мөл. кэриҥэ солкуобайы анаабыта. Ону таһынан саҥа төрөөбүт оҕолоох үлэһиттэргэ уонна Саҥа дьыл бырааһынньыгар үлэлии сылдьар дьон оҕолоругар барыта 19,2 мөл. солк. суумалаах бэлэх атыылаһылынна”, -- диэн “АЛРОСА” АХ Маркетиҥҥа уонна уопсастыбаннаһы кытта үлэҕэ управлениета иһитиннэрэр.

Ол түмүгэр Мииринэй улууһун уонна Дьокуускай куорат олохтоохторо ускуустуба уонна успуорт эйгэтигэр дойду биллэр дьонун кытта сирэй көрсөр, кэнсиэрдэргэ, киинэлэргэ көҥүл сылдьар, “Настроение” бэстибээл чэрчитинэн маастар-кылаастарга, аһаҕас уруоктарга, билиһиннэриилэргэ сылдьар кыахтаннылар.

Социальнай эппиэтинэс – АЛРОСА тирэнэр тирэҕэ

Социальнай отчуот диэн аҥаардас кураанах сыыппаралары тиһэр кинигэ, куолу тыл буолбатах. Бу, бастатан туран, интэриэстээх дьону кытта кэпсэтэр, сибээһи олохтуур үстүрүмүөн. Бу отчуот биир саамай тутаах ыйытыыга хоруйдуур: биисинэс үлэлиир сиригэр уопсастыба уонна өрөспүүбүлүкэ интэриэһин хайдах учуоттууруй? Социальнай эппиэтинэс диэн кэлэн ааһар муода буолбатах. Бу – биисинэс сайдыытын сорҕото, хампаанньа тирэнэр тирэҕэ, акылаата. АЛРОСА бөдөҥ национальнай инвестор уонна Саха сирин социальнай-экэнэмээчэскэй сайдыытын тумус тэрилтэтэ буоларын быһыытынан, өрөспүүбүлүкэ биир кэм бигэ тирэхтээх эрэ буоллаҕына хампаанньа бэйэтэ эмиэ сайдарын толору өйдүүр. Ол иһин АЛРОСА социальнай эппиэтинэс эйгэтигэр мэлдьи дьэҥкэтин, аһаҕастык үлэлиир.      

Андрей ШИЛОВ бэлэмнээтэ.