Улахан геобэлиитикэ

Арассыыйа Донбасс өрөспүүбүлүкэлэрин тутулуга суохтарын билиннэ. Арҕаа дойдулар 1991 с. НАТО илин барыа суоҕа диэбит боротокуоллара көһүннэ. Улахан геобэлиитикэ оонньуутун  туһунан Владимир Степанов суруйар.

ФГОС: төрөөбүт тыл чааһа сарбыллыа дуо?

Соторутааҕыта аҕай “саҥа ФГОС киирэр, онон төрөөбүт тыллары үөрэтэр чаас сарбыллар үһү” диэн сонун тилийэ сүүрдэ, киһи бөҕөнү аймаата. Ордук саха уонна төрүт омуктар тылларын үөрэтэр учууталлар, оскуола дириэктэрдэрэ айманан,  норуот дьокутаата Мария Христофороваҕа тахсан, “Кыым”  хаһыат иилээн-саҕалаан, “Саҥа ФГОС – төрөөбүт тыл дьылҕата” диэн бэрт сытыы кэпсэтии буолан ааста. Тэрээһини суруналыыс Нина Герасимова сырдатта.  

Нэһилиэктэр, туох кэпсээн?

Горнай Одуну уонна Киров нэһилиэктэригэр тыа хаһаайыстыбатын туруга хайдаҕый? Кыстыгы туоруур отторо баар дуо? Ынахха көрүллэр көмө туох түмүгү аҕалла? Бу уонна да атын туһунан нэһилиэктэр тыа хаһаайыстыбатыгар исписэлиистэрин кытта кэпсэтиигэ ааҕыҥ.

Мэхээс Сэмэнэп-Серкан олоҕун орто омурҕана

Саха тыыннаах муусукатын көҕүлээччи, уран тыл маастара, хорутуулаах хоһоонньут, ылбаҕай ырыаһыт, ураты суоллаах-буочардаах суруналыыс - Мэхээс Сэмэнэп-Серкан бу күннэргэ олоҕун орто омурҕаныгар үктэннэ. Эр киһиэхэ сааһын ортото эрэ буоллаҕа.

“Ийэ дойдум көмүскэлигэр турарга бэлэммин”

Чечня, Донбасс сэриилэрин кыттыылааҕа: ''Билиҥҥи балаһыанньаны кычыгылана көрөбүн. Бу эйгэ, син эмиэ атын эйгэлэр курдук, бэйэтигэр курдары тардар аналлаах эбит. Онуоха сааһым да ыраатта, олоҕум-дьаһаҕым да уларыйда. Тоҕоос эрэ көһүннэр, Ийэ дойдум көмүскэлигэр турарга бэлэммин''. Интервьюну 16-с балаһаҕа аах.

Сэбиэскэй кэм уонна аныгы кэм саллааттара

Уол оҕо - эр киһи буолан ханна-ханна тиийэн сулууспалаабатаҕа баарай?! Ыксаллаах быһыыга-майгыга саха уолаттара ордук  быһаарылыынаахтарынан, түргэннэринэн-тарҕаннарынан биллэллэр. Сэбиэскэй уонна аныгы кэм саллааттара сулууспаларын хайдах ааспыттарын туһунан кэпсээтилэр.

Сэрии буолар түгэнигэр саа-саадах тутан сэриилэһэ барыаҥ этэ дуо?

Куһаҕаны биттэммэппит эрээри, «арай сэрии буолан хаалар түгэнигэр саа-садах тутан сэриилэһэ барыаҥ этэ дуо?» диэн ыйытыыны билэр-билбэт дьоммутугар биэрдибит. Хоруйдааччылар – орто саастаах эр дьон. Аны туран билиҥҥи аармыйа күүһэ-күдэҕэ, суолтата лаппа түстэ, туохха да үөрэппэттэр, “олох оскуолата” буолан бүттэ” диэн этэр дьон бааллар. Чахчы, оннук дуо? Соторутааҕыта сулууспалаан ийэ дойдуларыгар ытык иэстэрин төлөөн кэлбит саллааттар хоруйдарын ааҕыах.

Булчут кыыс

Дьахтар, кыыс киһи бултуура уруккуттан баар суол. Горнай Аһыматыгар олорор, булт абылаҥар куустарбыт эдэркээн кыыс туһунан сэргэх матырыйаалы ааҕыҥ.

“Чахчы, Ил Дархан Егор Борисов илэ бэйэтинэн!”

Түөрт-биэс сыллааҕыта куйаар ситимигэр, бассаапка өрөспүүбүлүкэбитин аҕыс сыл салайбыт Ил Дархаммыт Егор Борисов “илэ бэйэтинэн” турар куукулата тарҕанан дьону соһуталаабыта. Бу үлэни саха дьоно олус сэҥээрбитэ, сэргээбитэ. “Егор Афанасьевич, чахчы, илэ бэйэтинэн турар!”, “Үүт-маас түһэрбиттэр, хайдах маннык үтүгүннэриэххэ сөбүй?!” - диэн дьон сөҕөр-махтайар санаатын үллэстибитэ. Ол куукуланы ким оҥорбута киэҥник биллибэккэ эрэ, сонун сыыйа-баайы уҕараабыта, умнуллубута. Оттон былырыын аны “Андыһыттар” диэн сахалар бары билэр киһибитин, тапталлаах артыыспытын Аркадий Новиковы уонна кини тэттик кэмиэдьийэ-киинэлэригэр бииргэ оонньообут атастарын – Петр Попову, Николай Максимовы - үтүгүннэрэн оҥорбута тарҕаммыта. Ити үлэлэр эмиэ киэҥ сэҥээриини ылбыттара. Маны барытын ким, хайдах оҥорбут эбитий?

Хоту өлбүт киһини харайыы кыһалҕата сытыырхайда

Өлбүт киһини аһыыр ас хараллар булууһугар өр кэм устата сытыарар төһө сөбүй? Ол эрээри хотугу улуустар балыыһалара онтон атыннык кыһалҕаны быһаарар кыахтара суох. Үөһээ Дьааҥыга уонна да атын хотугу улуустарга морг уонна морга өлбүт дьону сытыарар халадыынньык суоҕа - улахан кыһалҕа. Бу туһунан Майя АКИМОВА суруйуутын ааҕыҥ.

ААҔАР КИҺИ КИЭҤНИК ХАРДЫЫЛЫЫР!