Уһук Илиҥҥэ 2 %-наах ипэтиэкэнэн тыа сирин, чуолаан хоту улуустар олохтоохторо иккис ырыынактан дьиэ атыылаһар кыахтаннылар. Бу туһунан ТАСС-ка Ил Дархан Айсен Николаев иһитиннэрдэ.
Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурук олохтоохторугар чэпчэтиилээх ипэтиэкэни киллэрэр туһунан дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин, ааспыт сыл балаҕан ыйыгар Илиҥҥи экэнэмиичэскэй пуорумҥа иһитиннэрбитэ. Бу бырагыраамма көмөтүнэн эдэр ыал уонна “Уһук Илиҥҥи гектар” кыттыылаахтара 2 % ыстаапканан 6 мөл солк диэри кирэдьиити 20 сылга ылар кыахтаахтар. Бу бырагыраамма Уһук Илиҥҥи уокурукка ыччаты тардар сыаллаах үлэлиир.
“Бырагыраамма усулуобуйатынан Уһук Илиҥҥи эрэгийиэннэр нэһилиэнньэлээх пууннарыгар саҥа дьиэлэри тутуу аҕыйах буолан, олохтоохтор иккис ырыынактан дьиэ атыылаһар кыахтаннылар. Бу Арктика оройуоннарын олохтоохторугар олус табыгастаах. Тоҕо диэтэххэ, хоту улуустарга саҥа дьиэлэр тутуллубаттар. Ол иһин бырагыраамма ирдэбилигэр эппиэттиир дьон бу ипэтиэкэнэн туһанан дьиэ атыылаһыахтарын эбэтэр чааһынай дьиэ туттуохтарын сөп”, – диэн Айсен Николаев иһитиннэрдэ.
Ил Дархан этэринэн, чэпчэтиилээх ипэтиэкэни интэриэһиргиир дьон ахсаана элбии турар. Бааннарга тыһыынча курдук сайаапка киирбит. Олортон 500-чэ сайаапка көрүллүбүт.
“Бу күҥҥэ 233 мөл тахса солк суумаҕа 61 ыалга кирэдьиит бэриллибит. Чэпчэтиилээх ипэтиэкэ олоххо киирэн, саҥа дьиэлэри тутуу сайдарыгар кыах биэрэр”, – диэн Ил Дархан эбэн этэр.
Билигин бырабыыталыстыба нэһилиэнньэҕэ иһитиннэрии үлэтин ыытар. Ону таһынан, бырагыраамма олоххо киириитин үөрэтии ыытыллар. Олунньу ыйтан Сбербаан, ВТБ, АТБ, “ДОМ.РФ” баан, Уһук Илиҥҥи баан үлэлиэхтэрэ.
РФ Арктика састаабыгар Саха сирин 13 оройуона киирэр: Абый, Аллайыаха, Анаабыр, Булуҥ, Үөһээ Халыма, Дьааҥы, Аллараа Халыма, Жиганскай, Муома, Өлөөн, Орто Халыма, Усуйаана уонна Эбээн-Бытантай.
Чэпчэтиилээх ипэтиэкэни эдэр ыал (кэргэнниилэр 35 саастарын туола илик буолуохтаахтар) ылаллар. Бырагырааммаҕа 14 баан кыттар. Олортон аҥардара кирэдьиит биэрэн эрэллэр. Бу сыл тохсунньу 20 күнүнээҕи көрдөрүүнэн, 1,55 млрд солк суумаҕа кирэдьиит бэриллибит. Ол түмүгүнэн Приморскай уонна Хабаровскай кыраайдар, Саха сирэ бастыҥ көрдөрүүлээхтэр.