Ас-үөл сыаната буолар-буолбат сылтаҕынан күн-түүн үрдүү турар. Кыра хамнастаах, элбэх дьиэ кэргэннээх киһи үбүн-харчытын ааҕан-суоттаан, ыйдааҕы ороскуотун ортотунан таһааран баран, төһө-хачча харчыны ханна туттарын былааннаннаҕына эрэ, сатанар курдук буолла. Онно ас-үөл сорох өттүн кууһунан атыылыыр базаттан ылар табыгастаах диэн туран, бүгүҥҥү хаһыаппытыгар ас-үөл сыанатын кэтээн көрдүбүт.
“Светофор” маҕаһыын
Бу маҕаһыын Дьокуускайга хас да сиргэ баар, дьон-сэргэ чэпчэки сыаналаах диэн сылдьар. Биһиги тиийэр күммүтүгэр киирэр ааҥҥа “Выгодный вторник. 23 августа. Яйцо куриное 3 десятка = 1 рубль” диэн баарын көрөн сымыйаргыах курдук гынан иһэн, аллара кыра буукубаларынан “*при покупке от 2500 рублей, не более 3 десятков яиц в чек” диэннээҕин иһин син итэҕэйдибит. Бу сурук аттыгар “Голень ЦБ 229,90”, “Окорок свиной. Кат. А/1 кг 319,90” диэн эмиэ чэпчэки сыаналаах табаардар биллэриилэрэ тураллар. Атыылыыр эрээттэри кэрийэн көрдөххө:
“Пожужжим” кэмпиэт 0,5 кг – 215,30 солк.
“Сливочная МУ” кэмпиэт 0,5 кг – 135,90 солк.
“Бельгийский десерт” кэмпиэт 0,5 кг – 141,30 солк.
“Нежный” 0,1 %-наах 285 грамнаах йогурт – 67,70 солк.
“Like” 2 л гаастаах утах – 79,90 солк.
“Магги” ас тумата – 44,10 солк. саҕалаан.
1 лиитирэлээх мас арыыта – 146,90 солк.
“Мясо рубленное тушеное говядина и свинина” – 122,50 солк.
“Иваси” сардина балык кэнсиэрбэтэ – 50,60 солк.
“ЧайОК” 100 бакыаттаах хара чэй – 95,30 солк.
Манна бородууктаны таһынан дьиэҕэ кэтэр таҥас-сап, бытовой хиимийэ, иһит-хомуос эмиэ баар буолар эбит.
Покровскайдыыр аартыкка “Норма”
Урут Ксенофонт Уткин уулуссатыгар турбут кууһунан атыы маҕаһыына манна көһөн кэлбитэ иккис сылыгар барда. Киирдиҥ да, атыылаһааччы хара баһаам: кимнээх эрэ кууһунан атыы түннүгэр, кимнээх эрэ биирдиилээн атыы түннүгэр уочараттаан тураллар. Маҕаһыын истиин-тастыын ыраас, чөкө буолан, киһи эрэ үөрэ-көтө атыылаһыах курдук. Онтон битириинэни көрөр буоллахха:
“Экстра М” 400 г спагетти, бэрмисиэл, рожки арааһа – 32 солк.
“Boom” 1,35 л гаастаах утах арааһа – 42 солк.
“Геркулес” 450 г овсянка – 33 солк.
“Семейные закрома” 700 г мааннай куруппа – 41 солк.
Ириис 800 г – 108 солк.
“Доширак” – 57 солк.
“Роллтон” – 55 солк.
“Принцесса Нури” 100 бакыаттаах чэй – 150 солк.
“Гринфилд” 100 бакыаттаах чэй – 296 солк.
“Нескафе” 85 г кофе – 190 солк.
“Пеле” 100 г кофе – 138 солк.
Саахар 25 кг – 2150 солк.; 50 кг – 4250 солк.
Ириис 25 кг – 1975 солк.
Гречка 25 кг – 2325 солк.
“Мельник” 5 кг бурдук – 225 солк.
“Беляевская” 10 кг бурдук – 430 солк.
“Млада” 2,5 %-наах үүт – 69 солк.; 3,2 %-наах – 70 солк.
“Злато”, “Золотая семечка” 1 л мас арыылара – 136 солк.
“Говядина ГОСТ” кэнсиэрбэ – 125 солк. саҕалаан
“Килька” балык кэнсиэрбэтэ – 42 солк. саҕалаан
“Яшкино” бирээнньиктэр – 72 солк. саҕалаан
“Яшкино” рулет – 65 солк. саҕалаан
Куурусса буута (Бразилия) 15 кг – 3270 солк.
Куурусса буута (Арассыыйа) 15 кг – 2775 солк.
“Слово мясника” сибиинньэ буута 1 кг – 346 солк.
“Слово мясника” корейка 1 кг – 352 солк.
Соттор кумааҕы – 25 солк.
Кууһунан атыы түннүгэр биллэриигэ: уу харчытыгар эбэтэр счётунан төлүүр дьон 30 тыһ. солк. – 1 %, 50 тыһ. солк. – 2 %, 100 тыһ. солк. – 3 %, 200 тыһ. солк. – 4 % чэпчэтиини, онтон каартанан төлүүр дьон 100 тыһ. солк. – 1 %, 200 тыһ. солк. 2 %-наах чэпчэтиини туһаныахтарын сөп диэн суруллан турар.
Куорат “оптовкаларыттан” биир саамай улаханнара, манна сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри тохтоло суох атыы-тутуу, киирии-тахсыы бөҕө. Үлэ эрэсиимин 09.00-18.00-ҕа, субуотаҕа 09.00-17.00-кэ диэри, өрөбүл – баскыһыанньа диэн суруйан ыйаан кэбиспиттэр. Уһуннук-киэҥник сылдьар дьоҥҥо анаан, таһырдьа турар да буоллар, тахсан киирэр сир баар эбит диэн бэлиэтии көрдүм, ол чугаһыгар, бэл, табахтыыр сир кытта баар. Бэркэ ыксаабыт, наадыйбыт киһиэхэ абыраллаах сирдэр буоллаҕа. База тиэргэнигэр турар саамай улахан тутууга киирдим. Ыкса турар үс тутууга, уопсайа, 40-ча атыылыыр сир баар. Сыаналара, биллэн турар, арыый араастаһар. Син атын-атын маҕаһыыннар буоллаҕа.
“TKD” кофе, чэй атыыта: “Ахмад” 100 бакыаттаах – 520 солк., 25 бакыаттаах – 126 солк., “Гринфилд” 100 бакыаттаах – 370 солк., “Гринфилд” 25 бакыаттаах – 100 солк., “Чибо” 95 г иһиттээх кофе – 367 солк., “Маккона” 47,5 г иһиттээх кофе – 205 солк.
“Тойон ас”: “Макфа” рожки арааһа – 70,90 солк. саҕалаан, “Смак” рожки арааһа – 50 солк., “Санни Голд” 1 л – 169 солк., “Олейна” 1 л – 159,80 солк., “Доширак” – 59 солк., “Роллтон” – 61 солк., “Бурятмяспром” эт кэнсиэрбэтэ – 175 солк., Беларуссия эт кэнсиэрбэтэ – 259 солк., “Скумбрия” – 108 солк., “Хайц” кетчуп – 136 солк., “Махеев” кетчуп – 77 солк., саахар 4,8 кг – 425 солк., ириис 2,8 кг – 282 солк.
“Буджак” эт ас маҕаһыына: сибиинньэ буута 1 дьааһык киилэтэ – 290 солк., моойо (эмиэ дьааһык) киилэтэ – 399 солк., грудинка – 290 солк., “Биточки” 1 кг – 255 солк., “Фрикадельки” – 365 солк., тиэптэл – 300 солк., фарш (ынах) 0,8 кг – 400 солк., бэлимиэн (ынах) 0,5 кг – 145 солк., халбаһы 1 кг – 324 солк., “Пикатный” сосиска 1 кг – 330 солк., “Нежная” ветчина – 342 солк., “Краковская” ыыһаммыт халбаһы 1 кг – 420 солк.
Кылгастык суруйдахха, итинник. Бу үс маҕаһыынтан атыттарга да сыана аһара биллэрдик хамсаабат. Дьон киириитэ-тахсыыта да барыларыгар тэҥ курдук. Тахсар аан таһыгар куруусчуттарга, ыскылаат үлэһитигэр, атыыһыкка наадыйалларын туһунан хас да биллэрии ыйанан турар.
Чернышевскай, 66-та
80-с базаттан тахсан салгыы бардыбыт. Чернышевскай уулуссата оҥоһулла турар буолан, сабыылаах. Онон, Н.Крупская уулуссатынан Л.Чайкина уулуссатыгар киирэн атыы-эргиэн эрээттэрин биир-биир кэрийдибит. Бырааһынньык саҕана эбитэ буоллар, бука, дьон-сэргэ өссө элбэх буолуо эбит. Хата, оптуорунньук буолан дьон-сэргэ арыый налыччы. Арай улахан уйуктаах массыыналар таһаҕас аҕалан-илдьэн төттөрү-таары субуһаллар. Манна билиҥҥи хаһаайкалар үксүлэрэ сөбүлээн атыылаһар маҕаһыыннарыгар “Инкотрейдка” киирэргэ соруннубут:
Куурусса филетэ 2,5 кг – 885 солк.
Куурусса 14 кг – 3290 солк.
Куурусса сотото 2,5 кг – 738 солк.
Кимчи соус – 266 солк.
Терияки соус – 221 солк.
Креветка 18/20 1 кг – 784 солк.
Креветка 28/30 1 кг – 1413 солк.
“Морской коктейль” 0,5 кг – 225 солк.
Мидия 30/40 – 693 солк.
Тоҥ форель 1 кг – 1460 солк.
Тоҥ семга 1 кг – 1885 солк.
Оливка, маслина бааҥката – 101солк.
Туустаах оҕурсу 1 бааҥка – 110 солк. саҕалаан.
“Хохланд” 400 г иһиттээх сыыр – 250 солк.
“Плавыч. Маскарпоне” 400 г иһиттээх сыыр – 303 солк.
Киириигэ турар “Первый оптовый” маҕаһыыҥҥа киирэ сырыттыбыт, ааҥҥа “Санитарная обработка магазина: 09.00-09.15 обработка помещения дез.средством; 12.00-12.15 кварцевание; 16.00-16.15 обработка помещения дез.средством”, “Мы беспокоимся о своем здоровье и просим вас надеть маску...”, “Соблюдайте дистанцию” диэн суруллан, кэчигирээн аҕай турар. Хаһааҥҥыттан турара буолла, туораттан көрдөххө, соччо ырааппатахха дылы. Ыарыы көбөн тахса турар кэмигэр сөпкө дьаһаммыттар.
“Лука” майаныас 200/700 г – 67/170 солк.
“Лука” иһиттээх 450/ 850 г/3 кг – 150/227/650 солк.
“Макфа” рожки арааһа 400 г – 74,90 солк. саҕалаан.
“Млада” 2,5/3,2 %-наах үүт – 70,90/71,90 солк.
“Добрый” 1 л суок – 112,80 солк.
“Boom” гаастаах утах – 41 солк. саҕалаан.
Аспытын төһө да кууһунан атыы кииниттэн атыыласпыппыт иһин, күннээҕи килиэппитин кытта маҕаһыынтан тугу эрэ эбии ылан тахсыбыппыт баар буолар. Оннук киириигэ төһө суумалааҕы атыылаһан тахсарбытын суоттаары эмиэ син чэпчэки сыаналаахтарга киирсэр “Своя копейкаҕа” сырыттыбыт, чиэкпитин ылан көрдөххө, маннык тахсар:
“Пакет-майка – 5 солк., Нөмүгү килиэбэ – 57 солк., “Фермерское подворье” йогурт – 79,40 солк., халбаһы – 149,90 солк., “Акконд” бэчиэнньэ 0,182 кг – 50,87 солк., “Морские” кэмпиэт – 109,50 солк., “Замурчательное” үүт – 72,90 солк., сыыр 0,250 кг – 200,33 солк., “Принцесса Нури” 30 бакыаттаах чэй – 45 солк.
Итинник, биирдэ киирэн тахсыы иһин маҕаһыыҥҥа 770 солк. хаалларан таҕыстахпыт ити. Биллэн турар, дьиэ кэргэн ахсааныттан, ким-тугу сөбүлүүрүттэн бу суума халбаҥныаҕа. Онтон эн, күндү ааҕааччы, күннээҕи ороскуотуҥ төһө буолуой?
Мария Санникова.